อำนาจ

From Old Khmer ʼaṃnāc, ʼaṃnāca, ʼaṃmnāja, mnāja (“authority, power; authorisation, consent, permission”), extended forms of ʼāca, ʼāc, ʼâca, ʼācca, ʼac, ʼac, hāc (“to be able, capable, or competent; to allow, to permit; etc”), from which Thai อาจ (àat) was derived. Compare Lao ອຳນາດ (ʼam nāt), Northern Thai ᩋᩣᩴᨶᩣ᩠ᨧ, Khün ᩋᩣᩴᨶᩣ᩠ᨧ, Modern Khmer អំណាច (ʼɑmnaac).

อำนาจ • (am-nâat)

1. authority; force; influence; power.
   • Revelation 9:3, KJV:

     มีฝูงตั๊กแตนบินออกจากควันนั้นมายังแผ่นดินโลก ได้ประทานอำนาจแก่ตั๊กแตนนั้น เหมือนกับอำนาจของแมลงป่องแห่งแผ่นดินโลก

     mii fǔung dták-gà-dtɛɛn bin ɔ̀ɔk jàak kwan nán maa yang pɛ̀n-din-lôok dâai bprà-taan am-nâat gɛ̀ɛ dták-gà-dtɛɛn nán mʉ̌ʉan gàp am-nâat kɔ̌ɔng má-lɛɛng-bpɔ̀ng hɛ̀ng pɛ̀n-din-lôok

     And there came out of the smoke locusts upon the earth: and unto them was given power, as the scorpions of the earth have power.

   • 1 Corinthians 7:4, KJV:

     ภรรยาไม่มีอำนาจเหนือร่างกายของตน...ทำนองเดียวกันสามีไม่มีอำนาจเหนือร่างกายของตน...

     pan-yaa mâi-mii am-nâat nʉ̌ʉa râang-gaai kɔ̌ɔng dton...tam-nɔɔng-diao-gan sǎa-mii mâi-mii am-nâat nʉ̌ʉa râang-gaai kɔ̌ɔng dton...

     The wife hath not power of her own body...and likewise also the husband hath not power of his own body...

   • Romans 13:1, KJV:

     ทุกคนจงยอมอยู่ใต้บังคับของผู้ที่มีอำนาจ เพราะว่าไม่มีอำนาจใดเลยที่มิได้มาจากพระเจ้า และผู้ที่ทรงอำนาจนั้นพระเจ้าทรงแต่งตั้งขึ้น

     túk-kon jong yɔɔm yùu dtâai bang-káp kɔ̌ɔng pûu tîi mii am-nâat prɔ́-wâa mâi-mii am-nâat dai ləəi tîi mí-dâai maa jàak prá-jâao lɛ́ pûu tîi song am-nâat nán prá-jâao song dtɛ̀ng-dtâng kʉ̂n

     Let every soul be subject unto the higher powers. For there is no power but of God: the powers that be are ordained of God.

   • Daniel 11:5, KJV:

     แล้วกษัตริย์แห่งถิ่นใต้จะเข้มแข็ง แต่เจ้านายของท่านองค์หนึ่งจะเข้มแข็งกว่าท่านและมีอำนาจ และราชอำนาจของท่านจะเป็นราชอำนาจมหึมา

     lɛ́ɛo gà-sàt hɛ̀ng tìn-dtâai jà kêem-kɛ̌ng dtɛ̀ɛ jâao-naai kɔ̌ɔng tân ong nʉ̀ng jà kêem-kɛ̌ng gwàa tân lɛ́ mii am-nâat lɛ́ râat-chá-am-nâat kɔ̌ɔng tân jà bpen râat-chá-am-nâat má-hʉ̀-maa

     And the king of the south shall be strong, and one of his princes; and he shall be strong above him, and have dominion; his dominion shall be a great dominion.

   • 1990, พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒๕๓๓‎^[1]:

     มาตรา ๔๘ ให้ยกเลิกความในมาตรา ๑๕๙๐ มาตรา ๑๕๙๑ และมาตรา ๑๕๙๒ แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ และให้ใช้ความต่อไปนี้แทน "มาตรา ๑๕๙๐ ผู้ปกครองมีได้คราวหนึ่งเพียงคนเดียว แต่ในกรณีมีข้อกำหนดพินัยกรรมให้ตั้งผู้ปกครองหลายคน หรือเมื่อมีผู้ร้องขอโดยมีเหตุผลอันสมควร ให้ศาลมีอำนาจตั้งผู้ปกครองได้ตามจำนวนที่ศาลเห็นว่าจำเป็น ในกรณีที่ตั้งผู้ปกครองหลายคน ศาลจะกำหนดให้ผู้ปกครองเหล่านั้นกระทำการร่วมกันหรือกำหนดอำนาจเฉพาะสำหรับคนหนึ่ง ๆ ก็ได้

     mâat-dtraa sìi-sìp bpɛ̀ɛt hâi yók-lə̂ək kwaam nai mâat-dtraa nʉ̀ng pan hâa rɔ́ɔi gâao-sìp mâat-dtraa mâat-dtraa nʉ̀ng pan hâa rɔ́ɔi gâao-sìp èt lɛ́ mâat-dtraa nʉ̀ng pan hâa rɔ́ɔi gâao-sìp sɔ̌ɔng hɛ̀ng bprà-muuan-gòt-mǎai-pɛ̂ng-lɛ́-paa-nít lɛ́ hâi chái kwaam dtɔ̀ɔ-bpai-níi tɛɛn "mâat-dtraa nʉ̀ng pan hâa rɔ́ɔi gâao-sìp pûu-bpòk-krɔɔng mii dâai kraao nʉ̀ng piiang kon diao dtɛ̀ɛ nai gà-rá-nii mii kɔ̂ɔ-gam-nòt pí-nai-gam hâi dtâng pûu-bpòk-krɔɔng lǎai kon rʉ̌ʉ mʉ̂ʉa mii pûu rɔ́ɔng-kɔ̌ɔ dooi mii hèet-pǒn an sǒm-kuuan hâi sǎan mii am-nâat dtâng pûu-bpòk-krɔɔng dâai dtaam jam-nuuan tîi sǎan hěn wâa jam-bpen nai gà-rá-nii tîi dtâng pûu-bpòk-krɔɔng lǎai kon sǎan jà gam-nòt hâi pûu-bpòk-krɔɔng lào-nán grà-tam gaan rûuam gan rʉ̌ʉ gam-nòt am-nâat chà-pɔ́ sǎm-ràp kon nʉ̀ng nʉ̀ng gɔ̂ɔ-dâai

     Section 48 The provisions of Section 1590, Section 1591, and Section 1592 of the Civil and Commercial Code shall be repealed and replaced by the following: "Section 1590 There can only be one guardian at a time. But in case a testamentary provision requires the appointment of several guardians or when anyone makes a request on reasonable grounds, the court shall have the power to appoint guardians in the number the court finds necessary. In the event that several guardians are appointed, the court may require those guardians to jointly act or may define specific powers for each of them.

   • 1999, พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. ๒๕๔๒‎^[2]:

     มาตรา ๗๒ ในการพิพากษาคดี ศาลปกครองมีอำนาจกำหนดคำบังคับอย่างหนึ่งอย่างใดดังต่อไปนี้ (๑) สั่งให้เพิกถอนกฎหรือคำสั่ง หรือสั่งห้ามการกระทำ ทั้งหมดหรือบางส่วน...

     mâat-dtraa jèt-sìp sɔ̌ɔng nai gaan-pí-pâak-sǎa ká-dii sǎan-bpòk-krɔɔng mii am-nâat gam-nòt kam-bang-káp yàang-nʉ̀ng-yàang-dai dang-dtɔ̀ɔ-bpai-níi à-nú-mâat-dtraa nʉ̀ng sàng hâi pə̂ək-tɔ̌ɔn gòt rʉ̌ʉ kam-sàng rʉ̌ʉ sàng hâam gaan-grà-tam táng-mòt rʉ̌ʉ baang-sùuan...

     Section 72 In adjudicating a case, the administrative court shall have the power to lay down a decree in any of the following manners: (1) declaring the revocation of a regulation or order or declaring the prohibition of an act, either in whole or in part...

   • 2014, ประภัสสร เสวิกุล, ไชน่ามูน, นานมีบุ๊คส์, →ISBN, page 231:

     ลีกวนยูเห็นว่า การผนวกประเทศกับสหพันธรัฐที่ตั้งขึ้นมาใหม่จะเป็นหนทางให้หลุดพ้นจากอำนาจของอังกฤษ...ประชาชนถึงร้อยละ ๗๐ ลงประชามติให้ความสนับสนุน โดยมีเสียงคัดค้านบางส่วนจากฝ่ายที่นิยมคอมมิวนิสต์

     lii-guuan-yuu hěn wâa gaan-pà-nùuak bprà-têet gàp sà-hà-pan-tá-rát tîi dtâng kʉ̂n maa mài jà bpen hǒn-taang hâi lùt-pón jàak am-nâat kɔ̌ɔng ang-grìt...bprà-chaa-chon tʉ̌ng rɔ́ɔi-lá jèt-sìp long bprà-chaa-má-dtì hâi kwaam-sà-nàp-sà-nǔn dooi mii sǐiang kát-káan baang-sùuan jàak fàai tîi ní-yom kɔm-miu-nít

     Lee Kuan Yew considered the annexation of the country to the newly established federation as a way to liberate them from the authority of Britain... 70% of the people voted in favour of him in a referendum, whilst some Communist-minded people voted against the idea.

• “อำนาจ” in Thai Dictionary Project (TDP) (UC Berkeley 1964) (plus additional data from the Royal Institute of Thailand (RI) and NECTEC's LEXITRON project (LEX)). Searchable online at SEAlang.net.