ประทาน

Borrowed from Sanskrit प्रदान (pradāna, “gift; giving”), from प्र- (pra-, “pro-”) + दान (dāna, “to gift”). By surface analysis, ประ (bprà) +‎ ทาน (taan). Cognate with Khmer ប្រទាន (prɑtiən); Lao ປະທານ (pa thān).

ประทาน • (bprà-taan) (abstract noun การประทาน)

1. (transitive, chiefly used of gods, high priests, and royal persons) to give; to grant; to bestow; to confer
   • 1930, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, ปาฐกถาเรื่องสงวนของโบราณ, พระนคร: ราชบัณฑิตยสภา, page 4:

     พระอินทร์ลงมาประทานพรแก่นายแสนปม

     prá in long maa bprà-taan pɔɔn gɛ̀ɛ naai sɛ̌ɛn-bpom

     Indra descended to grant blessings to the Man of Hundred Thousand Tumours.

   • 1855, “ แผ่นดินสมเด็จพระมหินทราธิราช ครั้งที่ ๒”, in พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา, volume 2, กรุงเทพฯ: โบราณคดีสโมสร, published 1912, page 93:

     พระเจ้าหงษาวดีก็หยิบเอาพระศรีในพานประทานให้

     prá-jâao hǒng-sǎa-wá-dii gɔ̂ yìp ao prá sǐi nai paan bprà-taan hâi

     The king of Haṃsavatī then picked up a paan from the tray [and] gave [it] to [him].

   • 1899, พระยาประชากิจกรจักร์ (แช่ม บุนนาค), “พงษาวดารลาวเฉียง”, in ประชุมพงษาวดาร, volume 5, พระนคร: โบราณคดีสโมสร, published 1917, page 130:

     พระเจ้าอังวะก็โปรดประทานช่างฆ้อง..แก่เจ้าท้าวลานนาตามความประสงค์

     prá-jâao ang-wá gɔ̂ bpròot bprà-taan châang kɔ́ɔng .. gɛ̀ɛ jâao táao laan-naa dtaam kwaam-bprà-sǒng

     The king of Ava was thus pleased to give gongsters...to Chao Thao Lan Na as per [his] wish.

• In modern usage, the term is applied to middle- to low-ranking royal persons. For high-ranking royal persons, the term พระราชทาน (prá-râat-chá-taan) is used.

• “ประทาน” in Thai Dictionary Project (TDP) (UC Berkeley 1964) (plus additional data from the Royal Institute of Thailand (RI) and NECTEC's LEXITRON project (LEX)). Searchable online at SEAlang.net.