ว่า

• IPA^(key): /wà/

ว่า (wà)

1. pig.

ว่า • (wâa)

1. alternative spelling of ᩅ᩵ᩤ (“that”)
   • 2017, Wycliffe Bible Translators, พระคริสตธรรมคัมภีร์ [New Testament], →ISBN, Matthew i.21, page 4:

     ²¹มารีย์จะเกิดลูกป้อจาย เมื่อเกิดมาแล้วหื้อตั้งจื้อว่า ‘เยซู’ ย้อนว่าต้านจะจ้วยคนของต้านหื้อรอดป๊นบาปโต้ษ

     ²¹maa-rii cà kə̀ət lûuk pɔ̂ɔ-caai. mʉ̂ʉa kəət maa lɛ́ɛo, hʉ̂ʉ tâŋ cʉ̂ʉ wâa 'yeesuu' yɔ̂ɔn wâa tâan cà cûuai khon khɔ̌ɔng tâan hʉ̂ʉ rɔ̂ɔt pón bàap tôot

     ²¹Mary shall give birth to a male child. Once he has been born, you shall give him 'Jesus' as his name for the reason that it is he who shall help his people to escape from their sins.

From Middle Chinese 話 (MC hwaejH, “to say; to speak”). Cognate with Lao ວ່າ (wā), Northern Thai ᩅ᩵ᩤ, Khün ᩅ᩵ᩤ, Lü ᦞᦱᧈ (vaa¹), Shan ဝႃႈ (wāa), Tai Dam ꪫ꪿ꪱ, Ahom 𑜈𑜠 (ba), Zhuang vah.

ว่า • (wâa) (abstract noun การว่า)

1. to say, to speak, to tell; to utter, to pronounce.
2. to instruct; to direct.
3. to address; to deal (with); to handle; to administer; to manage.
4. to admonish; to scold; to rebuke; to lecture.
5. to criticise; to comment negatively; to speak ill (of).
6. (now rare) to sing; to chant.
7. (now often in combination) to hire; to employ; to ask to do something in exchange for compensation.
8. to think, to view; to bear in mind, have in mind, or create in mind (a thought, opinion, idea, etc); to plan, to intend.
   • 2019 April 24, ยิ่งยศ ปัญญา, 03:55 from the start, in ลองกอดหนูดูสิม้า (กรงกรรม)‎^[1], spoken by ย้อย อัศวรุ่งเรืองกิจ (ใหม่ เจริญปุระ), Bangkok: Channel 3, retrieved 30 July 2019:

     ม้าไม่อยากให้เอ็งกลับไปเชียงใหม่แล้วล่ะ มาอยู่ด้วยกันเสียใกล้ ๆ ที่นี่แหละ ม้าว่าจะยกตึกที่ปากน้ำโพให้เอ็งทั้งสองคน เอ็งสองคนผัวเมียอยากจะค้าขายอะไรก็ไปปรึกษากัน

     máa mâi yàak hâi eng glàp bpai chiiang-mài lɛ́ɛo lâ · maa yùu dûai-gan sǐia glâi glâi tîi-nîi lɛ̀ · máa wâa jà yók dtʉ̀k tîi bpàak-nám-poo hâi eng táng sɔ̌ɔng kon · eng sɔ̌ɔng kon pǔua miia yàak jà káa-kǎai à-rai gɔ̂ bpai bprʉ̀k-sǎa gan

     I don't want you to return to Chiang Mai anymore. Come [and] live together near this very place. I think [I] will to give the buildings at Pak Nam Pho to both of you. [If] you two, husband [and] wife, want to do [any] business whatsoever, just go consult each other.

9. (archaic) to mean; to denote; to signify.

ว่า • (wâa)

1. as; like; as if.
2. as; that; as follows.

   Synonym: ที่ (tîi)

   • 1681, พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ, Bangkok: โรงพิมพ์ไทย, published 1907, page 3:

     ศักราช ๗๘๑ กุญศก มีข่าวมาว่า พระมหาธรรมราชาธิราชเจ้านฤพานแลเมืองเหนือทั้งปวงเปนจลาจล

     sàk-gà-ràat · jèt-rɔ́ɔi bpɛ̀ɛt-sìp èt · gun sòk · mii kàao maa wâa · prá má-hǎa tam-má-raa-chaa-tí-râat jâao ná-rʉ́-paan lɛɛ mʉʉang nʉ̌ʉa táng-bpuuang bpen jà-laa-jon

     [In] the year 781, the Year of the Pig, there came the tidings that Phra Maha Thammarachathirat the Lord had passed into eternity and all the northern towns fell into turbulency.

   • 1926, สิน เฉลิมเผ่า, ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ ๓๔, Bangkok: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, page 10:

     ข้าพเจ้าได้พูดกับเจ้าพระยาวิชเยนทรว่า ชายคนนี้แลสมควรที่จะเปนราชทูตออกไปเมืองฝรั่งเศส

     kâa-pá-jâao dâai pûut gàp jâao-prá-yaa wít-chá-yeen wâa · chaai kon níi lɛɛ sǒm-kuuan tîi jà bpen râat-chá-tûut ɔ̀ɔk bpai mʉʉang fà-ràng-sèet

     I had spoken with Chaophraya Witchayen that this man, indeed, befitted being a royal diplomat [for] going out to France.

   • 1935 June 10, “ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา”, in ห้องสมุดกฎหมาย‎^[2], Bangkok: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, archived from the original on 4 October 2020:

     ถ้ามีเหตุควรเชื่อว่า ผู้ต้องหาหรือจำเลยเป็นผู้วิกลจริตและไม่สามารถต่อสู้คดีได้ ให้พนักงานสอบสวนหรือศาล แล้วแต่กรณี สั่งให้พนักงานแพทย์ตรวจผู้นั้น...

     tâa mii hèet kuuan chʉ̂ʉa wâa · pûu-dtɔ̂ng-hǎa rʉ̌ʉ jam-ləəi bpen pûu wí-gon-jà-rìt lɛ́ mâi sǎa-mâat dtɔ̀ɔ-sûu ká-dii dâai · hâi pá-nák-ngaan-sɔ̀ɔp-sǔuan rʉ̌ʉ sǎan · lɛ́ɛo-dtɛ̀ɛ-gɔɔ-rá-nii · sàng hâi pá-nák-ngaan pɛ̂ɛt dtrùuat pûu nán ...

     If there is a reasonable cause to believe that the alleged offender or accused person is a person of unsound mind and is unable to defend [his] case, the inquiry officer or court, as the case may be, shall order a medical officer to examine such person...

3. as to; regarding; concerning.
   • 1894 February 5, “พระราชบัญญัติตั้งศาลรับสั่งเปนการพิเศษครั้งหนึ่งสำหรับชำระคนในบังคับสยามที่ต้องหาว่า กระทำความร้ายผิดกฎหมายที่ทุ่งเชียงคำ แลที่แก่งเจ๊ก เมืองคำมวญ”, in ราชกิจจานุเบกษา, volume 40, number 46, Bangkok, page 500:

     คนในบังคับสยามผู้ต้องหาว่า กระทำความร้ายผิดกฎหมายต่อคนในบังคับฝรั่งเศส

     kon nai bang-káp sà-yǎam pûu dtɔ̂ng hǎa wâa · grà-tam kwaam-ráai pìt gòt-mǎai dtɔ̀ɔ kon nai bang-káp fà-ràng-sèet

     persons under Siamese protection who were accused of having committed offences [or] breaches of law against people under French protection

• “ว่า” in Thai Dictionary Project (TDP) (UC Berkeley 1964) (plus additional data from the Royal Institute of Thailand (RI) and NECTEC's LEXITRON project (LEX)). Searchable online at SEAlang.net.