Pemberontakan Komunis (1968-1989)

Pemberontakan Komunis di Malaysia
	Sebahagian daripada Perang dingin di Asia dan kesinambungan Darurat Tanah Melayu
	; Sarawak Rangers (sebahagian daripada Malaysian Renjer hari ini) yang terdiri daripada Iban lompat dari helikopter Tentera Udara Diraja Australia Bell UH-1 Iroquois untuk menjaga sempadan Melayu–Thai daripada kemungkinan serangan Komunis pada 1965, tiga tahun sebelum perang bermula pada tahun 1968.
Tarikh	17 Jun 1968 – 2 Disember 1989; (21 tahun, 5 bulan, 2 minggu dan 1 hari)
Lokasi	Semenanjung Malaysia dan Sarawak
Keputusan	Kemenangan kerajaan Malaysia Perjanjian damai dicapai; Komunis bersetuju dengan gencatan senjata; Rundingan Damai Haadyai yang ditandatangani antara komunis dan kerajaan Malaysia dan Thailand; Pembubaran Parti Komunis Malaya (PKM); Pemberontakan berterusan di Sarawak sehingga 1990;
Pihak yang terlibat
Pasukan Anti-komunis:; Malaysia; Singapura; Thailand; Disokong oleh:; United Kingdom; New Zealand; Indonesia (sejak 1965);	Pasukan komunis:; Parti Komunis Malaya Tentera Pembebasan Rakyat Malaya; Parti Komunis Malaya/Puak Revolusi (1970–1983); Parti Komunis Malaya/Marxist–Leninis (1974–1983); Parti Komunis Malaysia (1983–1987); Parti Komunis Kalimantan Utara; Parti Komunis Thailand (sehingga 1983); Disokong oleh:; Republik Rakyat China (sehingga 1976); Kesatuan Soviet; Indonesia (1962–1965);
Komandan dan pemimpin
Ismail Nasiruddin (1968–1970); Abdul Halim (1970–1975); Yahya Petra (1975–1979); Ahmad Shah (1979–1984); Iskandar (1984–1989); Azlan Shah (1989); Yusof Ishak; Benjamin Sheares; Devan Nair; Wee Kim Wee; Bhumibol Adulyadej; Thanom Kittikachorn (sehingga 1973); Seni Pramoj (1975; 1976); Kukrit Pramoj (1975–1976); Kriangsak Chamanan (1977–1980); Prem Tinsulanonda (1980–1988); Chatichai Choonhavan (1988–1989);	Chin Peng; Abdullah CD; Lee An Tong; Chang Ling-Yun; Wu Yi Shek; Rashid Maidin; Wen Ming Chyuan; Lam Wah Kwai; Bong Kee Chok; Ang Cho Teng; Phayom Chulanont #;
Kekuatan
	8,000; 1,000
Kerugian dan korban
155 dibunuh; 854 cedera	212 dibunuh; 150 ditangkap; 117 menyerah diri

Anti-Monarchism sentiment

Pemberontakan Komunis di Malaysia, juga dikenali sebagai Darurat Tanah Melayu Kedua, merupakan konflik bersenjata yang berlaku di Malaysia dari 1968 hingga 1989, antara Parti Komunis Malaya (PKM) dan pasukan keselamatan persekutuan Malaysia.

Selepas tamatnya Darurat Tanah Melayu pada tahun 1960, kebanyakannya Tentera Pembebasan Rakyat Malaya dari etnik Cina, sayap bersenjata PKM, telah berundur ke sempadan Malaysia-Thailand di mana ia telah berkumpul semula dan dilatih semula untuk serangan masa depan terhadap kerajaan Malaysia. Permusuhan secara rasmi kembali menyala apabila PKM menyerang hendap pasukan keselamatan di Kroh–Betong, di bahagian utara Semenanjung Malaysia, pada 17 Jun 1968. Konflik seterusnya bertepatan dengan ketegangan domestik yang diperbaharui antara etnik Melayu dan Cina di Semenanjung Malaysia dan ketegangan tentera serantau akibat Perang Vietnam.

Parti Komunis Malaya menerima sedikit sokongan daripada Republik Rakyat China. Sokongan itu berakhir apabila kerajaan Malaysia dan China menjalin hubungan diplomatik pada Jun 1974. Pada tahun 1970, PKM mengalami perpecahan yang membawa kepada kemunculan dua puak yang memisahkan diri: Parti Komunis Malaya/Marxist–Leninis (PKM/ML) dan Parti Komunis Malaya/Puak Revolusi (PKM–RF). Walaupun terdapat usaha untuk menjadikan PKM menarik kepada etnik Melayu, pertubuhan itu didominasi oleh orang Cina Malaysia sepanjang perang. Daripada mengisytiharkan "darurat" seperti yang dilakukan oleh British sebelum ini, kerajaan Malaysia bertindak balas terhadap pemberontakan dengan memperkenalkan beberapa inisiatif dasar termasuk Program Keselamatan dan Pembangunan (KESBAN), Rukun Tetangga, dan RELA (Jabatan Sukarelawan Malaysia).

Pemberontakan berakhir pada 2 Disember 1989 apabila PKM menandatangani rundingan damai dengan kerajaan Malaysia di Hat Yai di selatan Thailand. Selain pertempuran di Semenanjung Tanah Melayu, satu lagi pemberontakan komunis turut berlaku di negeri Sarawak, Borneo, yang telah dimasukkan ke dalam Persekutuan Malaysia pada 16 September 1963.