Kemelut politik Malaysia 2020–2022

Kemelut politik Malaysia 2020–2022 tercetus selepas beberapa Ahli Parlimen (AP) dalam Dewan Rakyat Malaysia ke-14 bertindak menukar sokongan parti, menyebabkan kehilangan kerajaan majoriti di Parlimen, kejatuhan dua kerajaan campuran berturut-turut dan peletakan jawatan dua orang Perdana Menteri. Krisis ini memuncak dengan pembubaran parlimen dan pilihan raya umum 2022, seterusnya membawa kepada pembentukan sebuah kerajaan perpaduan. Krisis ini berakhir di peringkat Persekutuan pada 2022 tetapi berlanjutan di peringkat negeri sehingga 2023, khususnya di Sabah, dalam insiden yang dikenali sebagai Langkah Kinabalu.

Pada Februari 2020, satu perkembangan yang dikenali sebagai Langkah Sheraton menyebabkan kejatuhan kerajaan campuran Pakatan Harapan (PH) dan peletakan jawatan Perdana Menteri Mahathir Mohamad selepas hanya 22 bulan memegang jawatan. Kerajaan PH digantikan oleh kerajaan Perikatan Nasional (PN) yang diterajui oleh Muhyiddin Yassin sebagai Perdana Menteri kelapan. Ketidakstabilan politik terus berlarutan sepanjang tahun 2020 dan 2021, ditambah pula dengan kesan pandemik COVID-19. Ini membawa kepada peletakan jawatan Muhyiddin dan kabinet beliau pada Ogos 2021, selepas 17 bulan berkuasa. Beberapa hari kemudian, Ismail Sabri Yaakob dilantik sebagai Perdana Menteri kesembilan. Krisis ini mencetuskan beberapa pilihan raya negeri awal dan akhirnya pilihan raya umum 2022.

Krisis ini bermula dengan perpecahan dalam Pakatan Harapan, khususnya berkaitan isu peralihan kuasa antara Mahathir dan penggantinya yang dirancang, Anwar Ibrahim, sebagaimana dipersetujui sebelum PRU14. Perpecahan ini memuncak apabila Parti Pribumi Bersatu Malaysia (BERSATU) menarik diri daripada PH dan disertai oleh beberapa ahli parlimen dari Parti Keadilan Rakyat (PKR) yang dipimpin oleh Timbalan Presidennya, Azmin Ali, yang keluar parti. Peletakan jawatan Mahathir mencetuskan kekosongan kuasa.

Yang di-Pertuan Agong, Sultan Abdullah Ri'ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah, telah mengadakan pertemuan dengan semua Ahli Parlimen dan pemimpin parti politik untuk menilai sokongan terhadap calon Perdana Menteri baharu. Akhirnya, Presiden BERSATU, Muhyiddin Yassin dilantik sebagai Perdana Menteri kelapan. Beliau mengisytiharkan kerajaannya sebagai Perikatan Nasional.

Empat negeri — Johor, Melaka, Perak dan Kedah — turut menyaksikan pertukaran kerajaan negeri selepas PN memperoleh majoriti dalam Dewan Undangan Negeri masing-masing. Di Sabah, pembubaran Dewan Undangan Negeri Sabah membawa kepada pilihan raya negeri 2020. PN memenangi pilihan raya tersebut dan membentuk kerajaan negeri bersama Barisan Nasional dan Parti Bersatu Sabah di bawah gabungan Gabungan Rakyat Sabah (GRS).

Ketidakstabilan politik terus berlaku selepas perubahan kerajaan tersebut. Pada September 2020, Ketua Pembangkang Anwar Ibrahim mengumumkan bahawa beliau telah memperoleh sokongan majoriti untuk membentuk kerajaan baharu, namun perkara ini tidak menjadi kenyataan. Malaysia mengisytiharkan darurat pada Januari 2021 berikutan penularan pandemik COVID-19 yang semakin buruk, yang turut menyumbang kepada perpecahan dalam gabungan PN. Selepas Parlimen digantung untuk tempoh panjang, ia dibuka semula sementara tetapi sesi ditangguhkan semula apabila beberapa kes COVID-19 dikesan di bangunan Parlimen. Pada 2 Ogos 2021, Ahli Parlimen Pembangkang cuba memasuki Parlimen selepas darurat tamat, namun dihalang oleh pihak polis. Selepas gagal memperoleh sokongan majoriti, Perdana Menteri Muhyiddin dan kabinet beliau meletakkan jawatan pada 16 Ogos 2021.

Empat hari kemudian, Naib Presiden UMNO, Ismail Sabri Yaakob dilantik sebagai Perdana Menteri oleh Yang di-Pertuan Agong selepas memperoleh sokongan majoriti Ahli Parlimen. Kerajaan Ismail Sabri menandatangani Memorandum Persefahaman (MoU) dengan Pakatan Harapan bagi menjamin kestabilan politik. Pada tahun 2021 dan 2022, ketidakstabilan di peringkat negeri mencetuskan lagi pilihan raya di Melaka dan Johor. Krisis ini memuncak dengan PRU awal pada 2022 yang menghasilkan Parlimen tergantung. Anwar Ibrahim kemudiannya dilantik sebagai Perdana Menteri ke-10 untuk mengetuai kerajaan campuran baharu.