ปาก

From Proto-Tai *paːkᴰ (“mouth”).^[1]

In Southwestern Tai, cognate with Northern Thai ᨸᩣ᩠ᨠ, Lao ປາກ (pāk), Shan ပၢၵ်ႇ (pàak), Lü ᦔᦱᧅ (ṗaak), Tai Dam ꪜꪱꪀ, Ahom 𑜆𑜀𑜫 (pak), Tai Nüa ᥙᥣᥐᥱ (pǎak).

In Central Tai, cognate with Nong Zhuang baeg.

In Northern Tai, cognate with Zhuang bak, Saek ป̄าก.

Compare Southern Kam bags (“mouth”), Proto-Be *ɓaːkᴰ¹ (“mouth”) (whence ɓak⁷ in modern lects).

Compare also Proto-Malayo-Polynesian *baqbaq (whence Cebuano baba, Eastern Cham ꨚꨝꩍ (pabah), Hawaiian waha).

ปาก • (bpàak)

1. (anatomy) mouth; lip; oral cavity.
   • 1918, พิทยาลงกรณ์, พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่น, “ลักษณะเวตาล”, in นิทานเวตาล, พระนคร: โรงพิมพ์ไท, page 2:

     จมูกยาวเปนขอเหมือนปากเหยี่ยว

     jà-mùuk yaao bpen kɔ̌ɔ mʉ̌ʉan bpàak yìao

     [His] long, hooklike nose resembles the beak of a falcon.

   • 1934, จรูญชวนะพัฒน์ (ทองสุก อินทรรัสมี), พระ; and, วิศาลดรุณกร (อั้น สาริกบุตร), หลวง, วิธีทำศพ, พระนคร: โรงพิมพ์หว่าเชียง, page 6:

     เงินใส่ไว้ในปากศพ

     ngən sài wái nai bpàak sòp

     Coins were placed in the mouth of the corpse.

2. mouth; opening; entrance.
   • 1292, แผนกตรวจรักษาของโบราณ, “หลักที่ ๑ (จารึกพ่อขุนรามคำแหง)”, in ประชุมจารึกสยาม ภาคที่ ๑, พระนคร: โรงพิมพ์พระจันทร์, published 1934, page 9:

     ในปากประตูมีกะดิ่งอันหนึ่งแขวนไว้

     nai bpàak bprà-dtuu mii gà-dìng an nʉ̀ng kwɛ̌ɛn wái

     There was a certain bell hung at the mouth of the gate.

   • 1860, สำนักทำเนียบนายกรัฐมนตรี, “องค์สมเด็จพระหริรักษ์ถวายเครื่องมงคลราชบรรณาการ”, in ไทยสถาปนากษัตริย์เขมร, พระนคร: ธนะการพิมพ์, published 1962, page 42:

     ตีตราคั่นปากกระสอบ

     dtii dtraa kân bpàak grà-sɔ̀ɔp

     affix the seal across the mouth of the sack

3. (as of a river) mouth; estuary.
   • 1914, “พงษาวดารเมืองถลาง”, in ประชุมพงษาวดาร ภาคที่ ๒, พระนคร: โรงพิมพ์ไทย, page 68:

     ตรงปากคลองทำเปรียง

     dtrong bpàak klɔɔng tam bpriiang

     at the mouth of the Tham Priang Canal

   • 1920, “พระราชพิธีจักรพรรดิราชาธิราช”, in ลัทธิธรรมเนียมต่าง ๆ ภาคที่ ๘, พระนคร: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, page 6:

     กรมพระนครบาลเอาดินปากน้ำวัดบางหลวง เอาดินปากสระวัดสระเกษ...

     grom prá ná-kɔɔn-baan ao din bpàak náam wát baang lǔuang · ao din bpàak sà wát sà gèet ...

     Phra Nakhonban Department shall take soil [from] the mouth of the River of Wat Bang Luang [and] take soil [from] the mouth of the Pond of Wat Sa Ket...

4. speech; utterance; voice.

ปาก • (bpàak)

1. to speak; to utter; to voice.

ปาก • (bpàak)

1. Classifier for nets, as fishing nets.
2. (law) Classifier for witnesses.

Borrowed from Middle Chinese 百 (MC paek).

In Southwestern Tai, cognate with Lao ປາກ (pāk), Lü ᦔᦱᧅ (ṗaak), Shan ပၢၵ်ႇ (pàak).

In Northern Tai, cognate with Zhuang bak.

ปาก • (bpàak)

1. (archaic) hundred.

• “ปาก” in Thai Dictionary Project (TDP) (UC Berkeley 1964) (plus additional data from the Royal Institute of Thailand (RI) and NECTEC's LEXITRON project (LEX)). Searchable online at SEAlang.net.