Perang Dunia II di Yugoslavia

Perang Dunia II di Yugoslavia
	Sebahagian daripada Perang Dunia II Kancah Eropah
	; Arah jam dari kiri atas: Ante Pavelić melawat Adolf Hitler di Berghof; Stjepan Filipović digantung oleh tentera penjajah; Draža Mihailović bermesyuarat bersama tenteranya; sekumpulan Chetnik bersama askar Jerman di sebuah kampung di Serbia; Josip Broz Tito bersama anggota misi British
Tarikh	6 April 1941 – 25 Mei 1945; (4 tahun, 1 bulan, 1 minggu dan 2 hari)
Lokasi	Yugoslavia
Keputusan	Kemenangan Partisan Yugoslavia-Pihak Bersekutu Kekalahan Jerman Nazi di rantau Balkan; Kekalahan dan penggulingan Negara Merdeka Croatia, Kerajaan Salvation Nasional, Chetnik, dan kolaborator Paksi yang lain; Komunis-pimpinan Partisan membubarkan pemerintahan beraja Serb Yugoslav; Penubuhan Republik Persekutuan Sosialis Yugoslavia dibawah pemerintahan Josip Broz Tito;
Pihak yang terlibat
September 1943–1945: Jerman Nazi Rejim Nedić' (sehingga 1944); Montenegro (sehingga 1944); Albania (sehingga 1944); Pengawal Tanahair Slovene; ; Bulgaria (sehingga 1944); Hungary; Negara Merdeka Croatia; Chetniks; Republik Sosial Itali;	1943–45:; DF Yugoslavia Partisan; Kesatuan Soviet; Bulgaria (1944–45); United Kingdom; LANÇ (1944–45); Amerika Syarikat (terhad); Sokongan:; Ker. buangan Yugoslav; (1944–45)
Komandan dan pemimpin
Kekuatan
Kerugian dan korban
Jerman:c; 19,235-103,693 terbunuh; 14,805 hilang;; Itali:d; 9,065 terbunuh; 15,160 cedera; 6,306 hilang;; Negara Merdeka Croatia:; 99,000 terbunuh	Partisan:; 245,549 terbunuh; 399,880 cedera; 31,200 mati akibat cedera; 28,925 hilang
	Orang awam terkorban: ≈514,000–581,000 Angka korban Yugoslavia: ≈850,000–1,200,000; a ↑ Rejim boneka Paksi ditubuhkan di wilayah taklukan Yugoslavia ; b ↑ Pada awalnya sebuah gerakan penentang. Terlibat dalam persubahatan dengan tentera Paksi dari pertengahan tahun 1942 ke atas, hilang sokongan rasmi dari pihak Sekutu pada 1943. Nama penuh: awalnya "Detasmen Chetnik Tentera Darat Yugoslavia", kemudian "Tentera Darat Yugoslavia di Tanah Air". ; c ↑ Mangsa korban di rantau Balkan, termasuk Greece, dari April 1941 hingga Januari 1945 ; d ↑ Termasuk mangsa korban dalam Pencerobohan April ke atas Yugoslavia

Perang Dunia II di Yugoslavia (Bahasa Serbia-Croatia: [Drugi svjetski rat u Jugoslaviji] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) / Други светски рат у Југославији; Slovenia: Druga svetovna vojna v Jugoslaviji; Macedonia: Втора светска војна во Југославија) merujuk kepada operasi ketenteraan Perang Dunia II yang berlaku di wilayah Kerajaan Yugoslavia. Konflik di Yugoslavia bermula pada 6 April 1941, apabila Kerajaan Yugoslavia ditakluk dengan cepat oleh tentera Paksi dan dibahagikan antara Jerman, Itali, Hungary, Bulgaria dan rejim klien mereka. Sejurus selepas Jerman menyerang KRSS pada 22 Jun 1941, pihak komunis-pimpinan Partisan Yugoslavia, atas arahan Moscow, melancarkan satu perang pembebasan gerila terhadap tentera Paksi dan rejim boneka mereka, termasuk sekutu Paksi Negara Merdeka Croatia (NDH) dan Kerajaan Salvation Nasional di Serbia taklukan Jerman. Ia dipanggil Perang Pembebasan Nasional dan Revolusi Sosialis (Bahasa Serbia-Croatia: [Narodnooslobodilački rat i socijalistička revolucija] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) / Народноослободилачки рат и социјалистичка револуција; Slovenia: Ljudsko osvobodilna vojna in socialistična revolucija; Macedonia: Народноослободителната војна и Социјалистичка револуција) dalam pensejarahan pasca perang Yugoslavia. Serentak dengan itu, perang saudara pelbagai pihak telah berlaku antara Partisan komunis Yugoslav, royalis Chetnik Serbia, Ustaše Croatia sekutu Paksi dan Pengawal Tanahair, Kor Sukarela Serbia dan Pengawal Negara, Pengawal Tanahair Slovene serta sekutu Nazi pasukan Kor Perlindungan Rusia.

Kedua-dua Partisan Yugoslav dan gerakan Chetnik pada awalnya menentang pemerintahan Paksi. Bagaimanapun, selepas tahun 1941, Chetnik secara meluas dan sistematik bersubahat dengan tentera penjajah Itali sehingga penyerahan kalah Itali, dan juga dengan Jerman serta pasukan Ustaše. Pihak Paksi melancarkan beberapa siri ofensif yang bertujuan untuk memusnahkan Partisan, yang hampir melakukannya dalam Pertempuran Neretva dan Sutjeska pada musim bunga dan musim panas 1943.

Walaupun terdapat kegagalan, puak Partisan kekal menjadi sebuah pasukan tempur yang dipercayai, dengan organisasi mereka mendapat pengiktirafan dari Sekutu Barat di Persidangan Tehran dan meletakkan asas untuk negara pasca perang Yugoslavia. Dengan sokongan logistik dan kuasa udara dari Sekutu Barat, dan Tentera Darat Soviet dalam penyerangan Belgrade, pihak Partisan akhirnya menguasai seluruh negara dan wilayah sempadan Trieste dan Carinthia.

Kos perang manusia adalah sangat besar. Jumlah mangsa perang masih dalam pertikaian, tetapi keseluruhannya dipercayai hampir 1 juta orang. Mangsa bukan tempur termasuklah sebahagian besar penduduk Yahudi negara itu, ramai daripadanya mati dalam kem tahanan dan kem penghapusan (contohnya Kem tahanan Jasenovac, Stara Gradiška, Banjica, Sajmište, dll) yang dikendalikan oleh rejim klien atau tentera penjajah sendiri.

Rejim Ustaše (kebanyakannya bangsa Croat, tetapi juga orang Islam dan lain-lain) melakukan pembasmian kaum terhadap bangsa Serb, orang Yahudi, orang Roma dan bangsa Croat yang anti-fasis. Pihak Chetnik (kebanyakannya bangsa Serbia, tetapi juga bangsa Montenegro dan lain-lain) menjalankan pembasmian kaum terhadap orang Islam, Croat dan orang Serbia yang Pro-Partisan, dan pasukan penjajah Itali membuat keganasan dan pembersihan etnik (Italianizasi) terhadap orang Slovene dan orang Croat. Pihak Wehrmacht melakukan pembunuhan besar-besaran terhadap orang awam sebagai pembalasan terhadap aktiviti penentangan (contohnya Pembunuhan beramai-ramai Kragujevac dan Pembunuhan beramai-ramai Kraljevo). Divisyen SS "Prinz Eugen" membunuh sejumlah besar orang awam dan tawanan perang. Tentera penjajah Hungary membunuh orang awam (kebanyakannya bangsa Serb dan Yahudi) semasa serangan besar di selatan Bačka, dengan alasan menghapuskan aktiviti-aktiviti penentang.

Kesudahannya, semasa dan selepas peringkat terakhir peperangan, pihak berkuasa Yugoslav dan tentera Partisan membuat pembalasan, termasuk pengusiran orang Jerman dan penduduk Itali, perarakan paksa dan menghukum mati puluhan ribu orang awam dan askar yang ditangkap (kebanyakannya orang Croat yang berkaitan dengan NDH, tetapi juga orang Slovene dan lain-lain) melarikan diri dari tugas (iaitu Penghantaran pulang Bleiburg), kekejaman terhadap penduduk Itali di Istria (iaitu Pembunuhan beramai-ramai foibe) dan penyingkiran orang Serbia, Hungary dan Jerman yang terkait dengan tentera fasis.