Negara satelit
| Sebahagian daripada siri Politik |
| Bentuk asas pemerintahan |
|---|
|
Negara satelit atau negara tanggungan ialah sebuah negara yang secara rasmi merdeka tetapi berada di bawah pengaruh atau kawalan politik, ekonomi, dan ketenteraan yang kuat daripada negara lain. Istilah ini dicipta melalui analogi dengan objek planet yang mengorbit objek yang lebih besar, seperti bulan yang lebih kecil berputar mengelilingi planet yang lebih besar, dan digunakan terutamanya untuk merujuk kepada negara anggota Pakatan Warsaw di Eropah Tengah dan Eropah Timur semasa Perang Dingin, serta Mongolia dan Tuva antara tahun 1924 dan 1990, yang semuanya secara ekonomi, budaya dan politik telah didominasi oleh Kesatuan Soviet. Walaupun ia merujuk terutamanya kepada negara-negara yang dikawal oleh Soviet di Eropah Tengah dan Timur atau Asia, dalam sesetengah konteks istilah ini juga merujuk kepada negara lain di bawah hegemoni Soviet semasa Perang Dingin, seperti Korea Utara (terutamanya sekitar Perang Korea 1950–1953), Cuba (terutamanya selepas menyertai Comecon pada tahun 1972), dan beberapa negara dalam lingkungan pengaruh Amerika Syarikat, seperti Vietnam Selatan (terutamanya semasa Perang Vietnam). Dalam penggunaan Barat, istilah ini jarang digunakan untuk merujuk kepada negara selain daripada yang berada dalam orbit Soviet. Dalam penggunaan Soviet, istilah ini digunakan untuk merujuk kepada negara dalam orbit Jerman Nazi, Fasis Itali, dan Empayar Jepun, manakala di Barat, istilah yang biasa digunakan untuk merujuk kepada negara-negara tersebut ialah negara pelanggan.
Oxford English Dictionary menjejaki konsep negara satelit dalam bahasa Inggeris sejak seawal tahun 1780. Pada masa perang atau ketegangan politik, negara-negara satelit kadangkala berfungsi sebagai zon penampan antara negara musuh dan negara yang mengawal negara-negara satelit tersebut.