ภิกษุ

• ภิกสุ — obsolete

Borrowed from Sanskrit भिक्षु (bhikṣu, “beggar”), referring to a priest that begs for alms. Cognate with Pali bhikkhu, whence Thai ภิกขุ (pík-kù). Also cognate with Angkorian Old Khmer bhikṣu.

ภิกษุ • (pík-sù) (classifier รูป or องค์ or ตน)

1. (Buddhism) (พระ~) bhikshu

   Synonyms: ขรัว (krǔua), บัพชิต, บรรพชิต (ban-pá-chít), เถร (těen), พระ (prá), สมณะ (sà-má-ná)

   • 1350, “พระไอยการลักษณภญาน”, in ประมวลกฎหมายรัชกาลที่ ๑ จุลศักราช ๑๑๖๖ พิมพ์ตามฉะบับหลวงตรา ๓ ดวง, volume 1, พระนคร: มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง, published 1939, page 337:

     ภิกษุวิวาทกันพระครูเจ้าวัดเปนพญาณ

     pík-sù wí-wâat gan prá-kruu jâao-wát bpen pá-yaan

     [When] bhikshus dispute with each other, the master [who is] the abbot [shall be called in] as a witness.

   • 1807, พระวิเชียรปรีชา (น้อย), “พระราชพงษาวดารเหนือ”, in ประชุมพงษาวดาร, volume 1, พระนคร: โบราณคดีสโมสร, published 1908, page 31:

     ภิกษุรูปหนึ่งเปนพระครูเจ้าวัดอยู่วัดโพนเสม็ดแขวงกรุงศรีสัตนาคนหุต

     pík-sù rûup nʉ̀ng bpen prá-kruu jâao-wát yùu wát poon sà-mèt kwɛ̌ɛng grung sǐi sàt-dtà-naa-ká-ná-hùt

     A certain bhikshu was a master [and] abbot, residing [at] Phon Samet Monastery in the Glorious Kingdom of Million Elephants.

   • 1999, อนันต์ เหล่าเลิศวรกุล, ภาษาไทยนอกจอ‎^[1], กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์, →ISBN, page 138:

     ภิกษุที่ถูกบัพพาชนียกรรมได้แก่ภิกษุที่ประพฤติผิดพระวินัย

     pík-sù tîi tùuk bàp-paa-chá-nii-yá-gam dâai-gɛ̀ɛ pík-sù tîi bprà-prʉ́t pìt prá wí-nai

     The bhikshus that were excommunicated were the bhikshus who acted against the Vinaya.

• (feminine) ภิกษุณี