Ketupat

Ketupat (Jawi: ‏کتوڤت‎‎) ialah sejenis makanan tradisional yang dibuat daripada beras yang dimasak di dalam bungkusan anyaman daun kelapa atau palma muda. Ia biasanya ditemukan di kawasan Kepulauan Asia Tenggara, terutamanya di Malaysia, Brunei, Singapura, Indonesia dan selatan Thailand. Ketupat disediakan dengan mengisi beras ke dalam sarung daun yang dianyam, kemudian direbus hingga beras mengembang dan menjadi padat. Ketupat biasanya dihidang bersama lauk seperti rendang, gulai, opor atau kuah kacang dan sering muncul dalam majlis perayaan dan kenduri.

Lebih daripada sekadar makanan, ketupat turut membawa makna simbolik dan memainkan peranan budaya yang penting dalam kehidupan masyarakat di rantau ini dan amat sinonim dengan sambutan Hari Raya Aidilfitri. Di luar tradisi Islam, ketupat turut digunakan dalam upacara keagamaan Hindu di Bali, amalan perubatan tradisional, serta adat berkaitan musim menuai dan penghormatan kepada roh nenek moyang. Dalam sesetengah komuniti, ketupat juga mempunyai tempat dalam tradisi Kristian dan kepercayaan tempatan lain.

Terdapat banyak variasi ketupat mengikut daerah, berbeza dari segi jenis beras, daun pembungkus, bentuk, cara memasak dan jenis hidangan yang mengiringinya. Antaranya termasuk ketupat palas yang dibalut dengan daun palas dan berbentuk segitiga; katupa’ pandan yang dibungkus dengan daun pandan; serta ketupat landan yang direbus menggunakan air beralkali. Ketupat juga menjadi bahan penting dalam pelbagai sajian popular seperti ketoprak, kupat tahu, ketupat sotong dan ketupat kandangan.