przymówić

From przy- +‎ mówić. First attested in 1484.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝imɔːvit͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝imovit͡ɕʲ/

przymówić pf

1. (sometimes reflexive with się) to speak up, to begin speaking
   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎^[1], Modlitewnik Nawojki, page 52:

     Kyedy k thobye schedl (sc. poseł), przymowyl szye k thobye takym przymowyenym

     [Kiedy k tobie szedł (sc. poseł), przymowił sie k tobie takim przymowienim]

2. (attested in Masovia) to disparage
   • 1962 [1500], Adam Wolff, editor, Studia nad urzędnikami mazowieckimi 1370-1526‎^[2], Masovia, page 107:

     Quod ipse michi infamavit et diffamavit al. przimowyl mi y szromoczyl mya, coram vobis

     [Quod ipse michi infamavit et diffamavit al. przymowił mi i sromocił mię, coram vobis]

3. to admonish
   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 56, 3:

     A gdy then goscz chczyal zasszyą thy peynadze y dowyedzal szye, ysz szgynaly, tedy przymowyl they panyey thako (pro chętko?) y przykro (admonuit dominam dure et seriose)

     [A gdy ten gość chciał zasię ty pieniądze i dowiedział sie, iż zginęły, tedy przymowił tej paniej chę[t]ko i przykro (admonuit dominam dure et seriose)]

• Polish: przymówić

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przymówić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish przymówić. By surface analysis, przy- +‎ mówić.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uvit͡ɕ
• Syllabification: przy‧mó‧wić

przymówić pf (imperfective przymawiać)

1. (transitive) to rib, to deride, to jeer, to jibe
2. (reflexive with się) to dun (remind someone for something) [with o (+ accusative) ‘what’]
3. (transitive, Middle Polsih) to say, to tell

   Synonym: powiedzieć

4. (transitive or reflexive with się, Middle Polsih) to add by saying
5. (reflexive with się, Middle Polish) to request

• przymówić in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “przymowić”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “przymowić się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRZYMÓWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.03.2009
• Paweł Kupiszewski (26.11.2020), “PRZYMÓWIĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “przymówić”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “przymówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przymówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 326