เฉลิม

Extension of เจิม (jəəm, “to increase; to enhance; etc”), from Old Khmer *ចេំ (“idem”).

เฉลิม • (chà-lə̌əm) (abstract noun การเฉลิม)

1. (elegant) to make higher or greater: to exalt, to elevate; to enhance, to augment; to increase, to magnify; to strengthen, to reinforce; to add, to make additions (to).
   • 1934 March 25, “ประกาศเฉลิมพระนามสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ลงวันที่ ๒๕ มีนาคม ๒๔๗๗”, in ราชกิจจานุเบกษา, volume 51, page 1408:

     คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์จึ่งให้...เฉลิมพระนาม...ว่า...

     ká-ná pûu-sǎm-rèt-râat-chá-gaan-tɛɛn-prá-ong jʉ̀ng hâi ... chà-lə̌əm prá naam ... wâa ...

     The Council of Regency therefore orders [that] ... the title [of the King] be increased ... as [follows] ...

   • 1893, ดำรงราชานุภาพ, พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่น, “กลอนจารึกลับแลไฟ”, in พระกวีนิพนธ์ของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, พระนคร: โรงพิมพ์ไทยพิทยา, published 1944, page 39:

     จารึกโคมประทีป...เฉลิมเกียรติพระยาวิชิตสงคราม (ทัต) จางวางเมืองภูเก็ต

     jaa-rʉ́k koom-bprà-tîip ... chà-lə̌əm gìiat prá-yaa wí-chít sǒng-kraam · (tát) · jaang-waang mʉʉang puu-gèt

     An inscription on a lantern ... [which] enhances the dignity of Phraya Wichitsongkhram (That), advisor of the town of Phuket

2. (elegant, archaic) to celebrate; to consecrate; to solemnise.
   • 1948, กรมศิลปากร, “ผู้วายชนม์”, in เรื่องห้ามไม่ให้เจ้าไปเมืองสุพรรณ กับอักขรานุกรมภูมิศาสตร์จังหวัดสุพรรณบุรี, พระนคร: โรงพิมพ์อุดม, page ง:

     เหรียญเฉลิมพระนคร ๑๕๐ ปี

     rǐian chà-lə̌əm prá-ná-kɔɔn · rɔ́ɔi hâa-sìp · bpii

     a medal for celebrating the 150th year of the Kingdom

   • 1855, “แผ่นดินสมเด็จพระราเมศวร ครั้งที่ ๒”, in จอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ, ดำรงราชานุภาพ, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ, วงศาธิราชสนิท, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวง, editors, พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา, volume 1, กรุงเทพฯ: n.p., published 1912, page 6:

     ทำพระราชพิธี...เฉลิมพระราชมณเฑียร

     tam prá râat-chá pí-tii ... chà-lə̌əm prá râat-chá mon-tiian

     to conduct a sacred royal ceremony [for] ... consecrating the sacred royal house.

เฉลิม • (chà-lə̌əm)

1. (elegant) top; best; excellent.

• “เฉลิม” in Thai Dictionary Project (TDP) (UC Berkeley 1964) (plus additional data from the Royal Institute of Thailand (RI) and NECTEC's LEXITRON project (LEX)). Searchable online at SEAlang.net.