มือ
See also: มื้อ
Thai
Etymology
From Proto-Southwestern Tai *mɯːᴬ⁴ (“hand”), from Proto-Tai *mwɯːᴬ (“hand”).[1]
In Southwestern Tai, cognate with Northern Thai ᨾᩨ, Lao ມື (mư̄), Lü ᦙᦹ (mue), Tai Dam ꪣꪳ, Tai Dón ꪝꪳ, Shan မိုဝ်း (múe), Aiton မိုဝ် (müw), Ahom 𑜉𑜢𑜤𑜈𑜫 (müw)
In Central Tai, cognate with Tày mừ.
In Northern Tai, cognate with Zhuang fwngz, Bouyei fengz, Saek มื๊อ.
In other Tai, cognate with Zuojiang Zhuang mwz (see Zhuang mwz)
Possibly cognate with Proto-Austronesian *(qa)lima (“hand”).[2]
Compare Sui myal (“hand”), Proto-Be *məːᴬ², Proto-Hlai *C-mɯː (“hand”) (whence mɯɰ¹~mɯɰ⁴ across the different lects).
Pronunciation
| Orthographic/Phonemic | มือ m ụ̄ ɒ | |
|---|---|---|
| Romanization | Paiboon | mʉʉ |
| Royal Institute | mue | |
| (standard) IPA(key) | /mɯː˧/(R) | |
Noun
มือ • (mʉʉ)
- (anatomy) (classifier ข้าง) hand.
- handlike part of anything: hand, handle, etc.
- (in combination) one who does something with the hand, especially as a profession.
- มือกลอง
- mʉʉ glɔɔng
- drummer
(literally) drum hand
- มือกีตาร์
- mʉʉ gii-dtâa
- guitarist
(literally) guitar hand
- มือปืน
- mʉʉ bpʉʉn
- gunman (killer armed with a gun)
(literally) gun hand
- มือมีด
- mʉʉ mîit
- knifer (one who attacks another with a knife)
(literally) knife hand
- มือทอ
- mʉʉ tɔɔ
- loom worker (one who weaves cloth with a loom)
(literally) weaving hand
- มือกลอง
- gambler; better.
- (botany) (ส้ม~) fingered citron, the plant Citrus medica var. sarcodactylis of the family Rutaceae; the fruit of this plant.
Synonyms
- หัตถ์
Derived terms
- กระพุ่มมือ
- กวักมือ
- กวักมือเรียก
- กอบมือ
- กำมือ
- กินมือ
- กุญแจมือ (gun-jɛɛ-mʉʉ)
- กุมมือ (gum-mʉʉ)
- แก้มือ
- ขวามือ
- ข้อมือ (kɔ̂ɔ-mʉʉ)
- ข้อไม้ข้อมือ
- ขาดมือ
- ขี้มือ
- เข้ารับมือกับ
- คนละไม้คนละมือ
- ครบมือ
- คันมือ
- คามือ
- คู่มือ (kûu-mʉʉ)
- เครื่องมือ (krʉ̂ʉang-mʉʉ)
- เครื่องไม้เครื่องมือ
- งอมืองอเท้า
- ง่ามมือ
- เงื้อมมือ (ngʉ́ʉam-mʉʉ)
- เงื้อมือ
- จับมือ (jàp-mʉʉ)
- จับมือถือแขน
- จับไม้จับมือ
- จูงมือ
- เจ้ามือ (jâo-mʉʉ)
- ช่วยกันคนละไม้คนละมือ
- ช่างฝีมือ (châang-fǐi-mʉʉ)
- ชี้มือ
- ชี้ไม้ชี้มือ
- ซองมือ
- ซ้อมมือ
- ซ้ายมือ
- ด้วยมือ
- เด็กอมมือ
- ตกถึงมือ
- ตกอยู่ในมือ
- ต้นมือ
- ตบมือ (dtòp-mʉʉ)
- ติดมือ
- เต็มมือ
- ถนัดมือ
- ถึงมือ
- ถุงมือ (tǔng-mʉʉ)
- ทางขวามือ
- ทางซ้ายมือ
- นาฬิกาข้อมือ (naa-lí-gaa-kɔ̂ɔ-mʉʉ)
- น้ำมือ
- นิ้วมือ
- นิ้วหัวแม่มือ (níu-hǔua-mɛ̂ɛ-mʉʉ)
- เบามือ
- แบมือ
- โบกมือ
- โบกไม้โบกมือ
- ปรบมือ (bpròp-mʉʉ)
- ประมือ
- ประสานมือ
- ปลอกมือ
- ปล่อยมือ
- ปลายมือ
- เปลี่ยนมือ
- ฝ่ามือ
- ฝีมือ (fǐi-mʉʉ)
- ฝีไม้ลายมือ
- พนมมือ
- ฟายมือ
- ภาษามือ (paa-sǎa-mʉʉ)
- มันเขี้ยวมันมือ
- มันมือ
- มือกาว
- มือเก่า
- มือขวา
- มือขึ้น
- มือแข็ง
- มือจับ (mʉʉ-jàp)
- มือซ้าย
- มือดี
- มือตก
- มือต้น
- มือตบ
- มือเติบ (mʉʉ-dtə̀əp)
- มือถือ (mʉʉ-tʉ̌ʉ)
- มือถือสาก ปากถือศีล
- มือที่สาม (mʉʉ-tîi-sǎam)
- มือเท้าคาง
- มือเที่ยง
- มือบน
- มือบอน
- มือเบา
- มือปราบ
- มือปลาย
- มือปืน (mʉʉ-bpʉʉn)
- มือเป็นระวิง
- มือเปล่า
- มือโปร
- มือผี
- มือมืด
- มือแมว
- มือโม่
- มือไม้
- มือไม่ถึง
- มือไม่พาย เอาตีนราน้ำ
- มือไม่พาย เอาเท้าราน้ำ
- มือเย็น
- มือรอง
- มือร้อน
- มือล่าง
- มือลิง
- มือเลว
- มือไว
- มือสมัครเล่น (mʉʉ-sà-màk-lên)
- มือสอง (mʉʉ-sɔ̌ɔng)
- มือสะอาด
- มือสั้นตีนสั้น
- มือสาม
- มือสี
- มือเสือ
- มือหนัก
- มือหนึ่ง
- มือห่างตีนห่าง
- มือใหม่ (mʉʉ-mài)
- มืออ่อน
- มืออ่อนตีนอ่อน
- มืออาชีพ (mʉʉ-aa-chîip)
- มือเอก
- ยกมือ
- ยื่นมือ
- ร่วมมือ (rûuam-mʉʉ)
- ร่วมไม้ร่วมมือ
- ระเบิดมือ (rá-bə̀ət-mʉʉ)
- รับมือ (ráp-mʉʉ)
- รามือ
- เร่งมือ
- ลงมือ (long-mʉʉ)
- ลงมือลงไม้
- ล้นมือ
- ล้างมือ
- ลายมือ (laai-mʉʉ)
- ลูกมือ
- ลูกระเบิดมือ
- เล็บมือ (lép-mʉʉ)
- วางมือ (waang-mʉʉ)
- ว่างมือ
- สนับมือ
- สัมผัสมือ
- หดมือ
- หน้ามือเป็นหลังมือ
- หมายมั่นปั้นมือ
- หยิบมือ (yìp-mʉʉ)
- หลังมือ
- หลุดมือ (lùt-mʉʉ)
- หัวแม่มือ (hǔua-mɛ̂ɛ-mʉʉ)
- เหลือมือ
- อยู่ในมือ
- อยู่มือ
- อุ้งมือ
- เอามือล้วงกระเป๋า
- เอื้อมมือ
References
- ^ Pittayaporn, Pittayawat (2009) The Phonology of Proto-Tai (Doctoral dissertation)[1], Department of Linguistics, Cornell University , page 324
- ^ Ostapirat, Weera (2005) "Kra-dai and Austronesian: notes on phonological correspondences and vocabulary distribution" In Sagart, Laurent; et al. (eds.) The Peopling of East Asia, London; New York: RoutledgeCurzon, page 122
Further reading
- “มือ” in Thai Dictionary Project (TDP) (UC Berkeley 1964) (plus additional data from the Royal Institute of Thailand (RI) and NECTEC's LEXITRON project (LEX)). Searchable online at SEAlang.net.