ขี้

See also: ข, ขี่, and ขู่

Thai

Etymology

From Proto-Tai *C̬.qɯjꟲ (“excrement”).^[1]

In Southern Tai, cognate with Northern Thai ᨡᩦ᩶, Lao ຂີ້ (khī), Lü ᦃᦲᧉ (ẋii²), Shan ၶီႈ (khīi), Ahom 𑜁𑜣 (khī).

In Northern Tai, cognate with Zhuang haex, Saek ไกฺ.

Pronunciation

Orthographic		ขี้ kʰ ī ˆ
Phonemic		คี่ g ī ˋ
Romanization	Paiboon	kîi
Romanization	Royal Institute	khi
(standard) IPA^(key)		/kʰiː˥˩/^(R)
Homophones edit		คี่

Verb

ขี้ • (kîi) (abstract noun การขี้)

(intransitive, vulgar, sometimes offensive) to shit (defecate)
Coordinate term: เยี่ยว (yîao)

Synonyms

ถ่ายท้อง
ถ่ายทุกข์
ถ่ายหนัก
ถ่ายอุจจาระ
ปลดทุกข์ (bplòt-túk)
ไปทุ่ง
ลงพระบังคน
ลงพระบังคนหนัก
ส่งทุกข์
อึ (ʉ̀)
อึ๊ (ʉ́)
อุจจาระ (ùt-jaa-rá)

Noun

ขี้ • (kîi)

(vulgar, sometimes offensive) shit (faeces)
Synonyms: อุจจาระ (ùt-jaa-rá), มูล (muun), กรีษ (grìit), บังคน (bang-kon), บังคนหนัก, หนัก (nàk), มีฬหะ, วัจจะ, วัจ (wát), เวจ (wêet), อึ (ʉ̀), อึ๊ (ʉ́), อุนจิ (un-jì), อาจม (aa-jom), คูถ (kûut)

Coordinate term: เยี่ยว (yîao)
(colloquial) any dirty substance, unwanted substance, or waste matter discharged from or found on the body, as scurf, snot, earwax, etc.

Particle

ขี้ • (kîi)

(sometimes considered vulgar) used as a prefix to any word to form a noun, indicating the state of being a dirty substance, unwanted substance, or waste matter.
(sometimes considered vulgar) used as a prefix to any word to form an adjective or adverb, indicating a tendency, propensity, habit, behaviour, or condition, especially an unfavourable one.

Derived terms

Thai terms prefixed with ขี้

ขี้ข้า

ขี้งก

ขี้โม้

ขี้แย

ขี้เหนียว

ขี้เหล้า

กระเพาะขี้
ขี้กบ
ขี้กลัว
ขี้กลาก
ขี้เกรงใจ
ขี้เกลือ
ขี้โกหก
ขี้ไก่
ขี้ขโมย
ขี้ขยะ
ขี้ขอ
ขี้ข้า (kîi-kâa)
ขี้เขม่า
ขี้ครอก
ขี้ครั่ง
ขี้ควาย
ขี้คุย
ขี้โคลน
ขี้ไคล (kîi-klai)
ขี้ฉ้อ
ขี้ตะกรัน
ขี้ตะกอน
ขี้ตะไบเหล็ก
ขี้ตะราง
ขี้ตา (kîi-dtaa)
ขี้ตีน
ขี้ตู่
ขี้เต่า
ขี้ใต้
ขี้ไต้
ขี้เถ้า (kîi-tâo)
ขี้ทูด (kîi-tûut)
ขี้เท่อ
ขี้บุหรี่
ขี้ปด
ขี้ปดมดเท็จ
ขี้เป้
ขี้ผง
ขี้ผึ้ง (kîi-pʉ̂ng)
ขี้พยาบาท
ขี้ฟัน
ขี้มือ
ขี้มูก (kîi-mûuk)
ขี้มูลฝอย
ขี้แมลงวัน
ขี้โม้ (kîi-móo)
ขี้โมโห
ขี้แย (kîi-yɛɛ)
ขี้โย
ขี้ร้อน (kîi-rɔ́ɔn)
ขี้รังแค
ขี้แร่
ขี้เล็บ
ขี้เลื่อย (kîi-lʉ̂ai)
ขี้วัว
ขี้สงสาร
ขี้สนิม
ขี้สบถสาบาน
ขี้หนาว (kîi-nǎao)
ขี้หนู (kîi-nǔu)
ขี้หลง
ขี้หวงแหน
ขี้หัว
ขี้หาวนอน
ขี้หู (kîi-hǔu)
ขี้เหร่ (kîi-rèe)
ขี้เหล้า (kîi-lâo)
ขี้อวด
ขี้อิจฉา
ขี้เอาถ่าน
เขากระเดียดจะเป็นคนขี้โมโห
คนขี้เมา
คนขี้เหล้าเมายา
เทียนขี้ผึ้ง
เป็นขี้เรื้อน
พริกขี้หนู (prík-kîi-nǔu)

References

^ Pittayaporn, Pittayawat (2009) The Phonology of Proto-Tai (Doctoral dissertation)‎^[1], Department of Linguistics, Cornell University , page 325

Further reading

“ขี้” in Thai Dictionary Project (TDP) (UC Berkeley 1964) (plus additional data from the Royal Institute of Thailand (RI) and NECTEC's LEXITRON project (LEX)). Searchable online at SEAlang.net.