plęsać
See also: plesač
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *plęsati. First attested in the 14th century.
Pronunciation
Verb
plęsać impf
- (attested in Lesser Poland) to clap (to tap one's hands together) [with instrumental ‘one's hands’]
- plęsać rękama ― to clap one's hands
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 97, 9:
- Rzeky pløsacz bødøø røkama
- [Rzeki plęsać będą rękama]
- 1874-1891 [1448], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[2], [3], [4], volume XXIV, Częstochowa, page 352:
- Pląsszącz plaudendo
- [Pląsząc plaudendo]
- 1930 [c. 1455], “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[5], 11, 12:
- Plyøszøcz røkama rzekly: Zyw bødz krol!
- [Plęsąc rękama rzekli: Żyw bądź krol!]
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 95:
- Planschacz bandą plaudent
- [Plęsać będą plaudent]
- (attested in Pomerania, Greater Poland) to bounce, to jump up and down
- Synonym: podskakać
- 1874-1891 [XV in.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[6], [7], [8], volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 60:
- Factum est, ut audiuit salutationem Marie, exultauit, pløsalo, infans (Luc 1, 41)
- [Factum est, ut audiuit salutationem Marie, exultauit, pląsało, infans (Luc 1, 41)]
- 1874-1891 [XV in.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[9], [10], [11], volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 60:
- Secundo laudat ex omnibus acceptamentis anime sue et exultat, pløsze, ąuasi dicit: Laudo deum
- [Secundo laudat ex omnibus acceptamentis anime sue et exultat, plęsie, ąuasi dicit: Laudo deum]
- (attested in Lesser Poland, Greater Poland, Masovia) to dance
- 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią][13], Mierzeniec, Płock, line 168:
- Gdy szya gyma s kosza plaszacz, chcza gych thyszacz pokaszacz
- [Gdy się jimę z kosą plęsać, chcę jich tysiąc pokęsać]
Derived terms
nouns
- pląsanie
proper nouns
- Pląska
- Pląskowski
Descendants
- Polish: pląsać, plęsać (Middle Polish)
References
- Boryś, Wiesław (2005), “pląsać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017), “pląsać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000), “plęsać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- S. Urbańczyk, editor (1970), “(pląsać) plęsać”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 6, Wrocław, Warsaw, Kraków: Polish Academy of Sciences, page 148
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “(pląsać) plęsać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN