mięsiarz

Inherited from Proto-Slavic *męsarь. By surface analysis, mięso +‎ -arz. First attested in 1567.^[1] Doublet of masarz (“butcher”), a borrowing from Czech.

• Rhymes: -ɛw̃ɕaʂ
• Syllabification: mię‧siarz

mięsiarz m pers

1. (hunting) person who hunts for meat

   Hypernym: myśliwy

   • 1951 [1939], Stanisław Hoppe, Polski język łowiecki‎^[1], Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, →LCCN, →OCLC, →OL, page 88:

     Z bólem trzeba wyznać, że nie brak u nas mięsiarzy i ścierwiarzy, nie różniących się wiele pod względem upodobań od kłusowników.

     It pains me to admit, that we have our share of meat hunters and scavengers, who are not much different from poachers in terms of their preferences.

   • c. 2000, Tadeusz Zimecki, Ja, Franek… [Me, Frank…] (fiction), quoted in Narodowy Korpus Języka Polskiego, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, published 2001, →ISBN, →OCLC, →OL:

     Wyrafinowany numer kłusowniczy. Łatwizna. Manewr skuteczny. Tylko dla "mięsiarzy".

     A sophisticated poaching trick. Easy peasy. An effective manoeuvre. Only for "meat hunters".

   • 2001 September 12, AG, “Wędkowanie z Gazetą Poznańską”, in Gazeta Poznańska, quoted in Narodowy Korpus Języka Polskiego, Poznań: Oficyna Wydawnicza Wielkopolski, →ISSN, →OCLC:

     Mięsiarze i hobbyści, czyli kij w mrowisko

     Meat hunters and hobbyists, or a stick in the anthill

   • 2002 November 23, (aga), “Jesienne moczenie kija”, in Express Ilustrowany, quoted in Narodowy Korpus Języka Polskiego, Łódź: Oddział Prasa Łódzka, →ISSN, →OCLC:

     Ale to prawda, że wśród wędkarzy są czasem "mięsiarze", którzy ryby do ust nie biorą, bo wolą… kiełbasę.

     But it is true, that among anglers there are sometimes "meat hunters", who do not eat fish, because they prefer… sausage.

   • 2008, Ewa Ćwikła, Wędkarskie opowieści Stynki [The Fishing Stories of Stynka]‎^[2] (non-fiction), quoted in Narodowy Korpus Języka Polskiego (3 examples), Łódź: Piątek Trzynastego, published 2008, →ISBN, →OCLC:

     I chroń mnie, Panie Boże,
     Przed zachłanności grzechem:
     Obym nie był mięsiarzem,
     Nie kupczył rybim mięsem.
     […]
     Trochę zmiękłem, bo już mnie ręka zaswędziała na "mięsiarza", a krew napłynęła do głowy.
     […]
     Pozostali zaś wędkarze
     Pomruczeli coś o karze
     Dla mięsiarzy i kłusoli,
     Też pakując się powoli.

     And protect me, O God,
     From the sin of greed:
     May I not be a meat hunter,
     Not trade with fish meat.
     […]
     I softened a bit, because my hand was already itching for the "meat hunter", and the blood rushed to my head.
     […]
     The other anglers meanwhile
     Mumbled something about a punishment
     For the meat hunters and the poachers,
     Also packing up slowly.

   • 2009, Andrzej Żor, Jedenaście dialogów z porcelanową filiżanką w tle [Eleven Dialogues With A Porcelain Teacup In The Background] (fiction), quoted in Narodowy Korpus Języka Polskiego, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, published 2009, →ISBN, →OCLC, →Goodreads, →Google Books:

     Zaprzyjaźniony leśniczy doniósł, że trafił nieselekcyjnego łosia. Łakomy mięsiarz.

     A friendly forester reported that he had shot an unselected moose. A greedy meat hunter.

2. (obsolete) meateater (person who eats meat)

   Synonyms: (current) mięsożerca; (rare) mięsojadacz; (nominalized) mięsożerny

   • 1627, Fryderyk Szembek, Gratis plebański, […] [The Parochial Gratis, […]]‎^[3] (overall work in Polish), quoted in SXVII (MIĘSIARZ "SzemGrat 18."), Poznań, Wielkopolska: Drukarnia Jana Wolraba, published 1627, page 18, lines 22–29:

     Chrystus pan przyszedł ná świát áby wiernym swym/ nie tylko náuką/ ále y przykłádęm/ drogę nie tylo do niebá/ ále y do doskonáłośći do ktorey nápominał/ pokazał/ á przećię w odźieniu y żyćiu/ niebęł od ludzi rożnym; od ktorych tymiż rzeczámi rożny był Jan Krzćićiel, przetosz Chrystusowi zadáli żydzi Matt. 11 Ecce homo vorax et potator vini, mięsiarz/ wczasnik/ szynkáz á przećie żaden kátholik nie rzecże/ áby Janowe żyćie było doskonalsze/ nád Chrystusowo.

     [Chrystus pan przyszedł na świat aby wiernym swym, nie tylko nauką, ale i przykładem, drogę nie tylko do nieba, ale i do doskonałości do której napominał, pokazał, a przecie w odzieniu i życiu, nie był od ludzi różnym; od których tymiż rzeczami różny był Jan Chrzciciel, przetoż Chrystusowi zadali żydzi Matt. 11 “Ecce homō̆ vorāx et pōtātor vīnī” [„Oto żarłok i pijak” (Mt 11,19 BT)], mięsiarz, wczasnik, szynkarz a przecie żaden katolik nie rzecze, aby Janowe życie było doskonalsze, nad Chrystusowym.]

     Christ the Lord came into the world so that his faithful, not only by his teaching, but also by his example, could show the way not only to heaven, but also to perfection to which he exhorted, and taught, and yet in his clothing and life, he was not different from people; from whom John the Baptist was different in these same respects, therefore the Jews asked Christ Matt. 11 “Ecce homō̆ vorāx et pōtātor vīnī” [‘Behold, a gluttonous man and a drunkard’ (Matthew 11:19 WEBU)], meateater, […], innkeeper and yet no Catholic says, that John's life is more perfect, than Christ's.

     (średniopolski — Middle Polish)

3. (obsolete) butcher (person who prepares and sells meat)

   Synonyms: (dialectal) miesiarz, miesiar

4. (Middle Polish, derogatory) person who eats meat during fast

   Synonyms: (Middle Polish, derogatory) miąśnik, mięśnik

   • 1567, Benedykt Herbest, Chrześcijańska porządna odpowiedź [The Christian Decent Answer]‎^[4], quoted in Słownik Polszczyzny XVI Wieku (MIĘSIARZ "HerbOdpow V8 (Linde)"), Kraków: v Mattheussa Siebeneychera, published 1567, V8r:

     Trzebáby te rzecży vwáżyć ćieleſnym mięſiarzom: áby wiedzieli; dla cżego oni grzeſzą.

     [Trzeba to uważyć cielesnym mięsiarzom, aby wiedzieli, że grzeszą [nie zachowując postu].]

     This must be brought to the attention of carnal meateaters, so that they may know, that they sin [by not keeping fast].

     (średniopolski — Middle Polish)

• mięsiarz in Polish dictionaries at PWN
• Ewa Rodek (7 April 2021), “MIĘSIARZ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “mięsiarz”, in Słownik języka polskiego, volume 2, part 1, page 86
• Aleksander Zdanowicz (1861), “mięsiarz”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “mięsiarz”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 973
• mięsiarz in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• “mięsiarz”, in Słownik gramatyczny języka polskiego [Grammatical Dictionary of Polish], 2022