kąt

See also: Appendix:Variations of "kat"

Old Polish

Etymology

  • Inherited from Proto-Slavic *kǫ̃tъ. First attested in the 14th century.

    Pronunciation

    • IPA(key): (10th–15th CE) /kɑ̃t/
    • IPA(key): (15th CE) /kɑ̃t/

    Noun

    kąt m animacy unattested

    1. corner (place where walls meet)
      • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 117, 21:
        Kamen, gen sø odrzvczyly dzalayøcz, ten vczynon gest we glowø køta (hic factus est in caput anguli)
        [Kamień, jen są odrzucili działając, ten uczynion jest we głowę kąta (hic factus est in caput anguli)]
      • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[2], 28, 24:
        Achaz... zdzalal sobye oltarze po wszech køcyech ierusalemskich (fecit sibi altaria in universis angulis Jerusalem)
        [Achaz... zdziałał sobie ołtarze po wszech kąciech jerusalemskich (fecit sibi altaria in universis angulis Jerusalem)]
    2. corner (remote or out of the way place)
      • 1857 [1309], Codex Diplomaticus Silesiae. Bd. 1, Urkunden des Klosters Czarnowanz[3], volume I, Silesia, page 21:
        Ad pratum, quod dicitur Choualkowy canti
        [Ad pratum, quod dicitur Ch[o]wałkowy kąty]
    3. corner (secret or secluded place)
      • 1874-1891 [1440], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[4], [5], [6], volume XXV, page 242:
        Po kaczech per vicos
        [Po kąciech per vicos]

    Derived terms

    adjectives
    nouns
    • cztyrzy kąty
    nouns
    • kątowe

    Descendants

    • Polish: kąt
    • Silesian: kōnt

    References

    • Boryś, Wiesław (2005), “kąt”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
    • Sławski, Franciszek (1958-1965), “kąt”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
    • Mańczak, Witold (2017), “kąt”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
    • Bańkowski, Andrzej (2000), “kąt”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
    • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “kąt”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

    Polish

    Etymology

  • Inherited from Old Polish kąt.

    Pronunciation

     
    • IPA(key): /ˈkɔnt/
    • Audio:(file)
    • Rhymes: -ɔnt
    • Syllabification: kąt
    • Homophone: kont

    Noun

    kąt m inan (diminutive kącik or kątek, related adjective kątowy)

    1. corner (place where walls meet)
    2. corner (projection into space of an angle in a solid object)
    3. (geometry) angle (figure formed by two rays which start from a common point or by three planes that intersect)
    4. corner (secluded place for someone; place of residence)
    5. corner (little visited place)
    6. side; direction (region in a specified position with respect to something)
      Synonym: strona
    7. (obsolete) corner (place with little room)
    8. (Middle Polish) country
      Synonym: kraj
    9. (Middle Polish) corner of one's eye where the tear sac
    10. (Middle Polish) piece of land
    11. (Middle Polish, obsolete) sect; heresy

    Declension

    Derived terms

    adjectives
    adverbs
    • po kątach
    • z kąta w kąt
    prepositions
    proverbs
    • siedź w kącie a znajdą cię
    verbs
    • postawić do kąta pf, stawiać do kąta impf
    • pójść w kąt pf, iść w kąt impf
    • rozstawić po kątach pf, rozstawiać po kątach impf
    • rzucić w kąt pf, rzucać w kąt impf
    • siedzieć w kącie impf
    • wyłazić z każdego kąta impf
    • zamieszkać kątem pf, mieszkać kątem impf

    Trivia

    According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), kąt is one of the most used words in Polish, appearing 41 times in scientific texts, 3 times in news, 3 times in essays, 21 times in fiction, and 13 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 81 times, making it the 789th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

    References

    1. ^ Ida Kurcz (1990), “kąt”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 175

    Further reading