gędźba

Inherited from Proto-Slavic *gǫdьba. By surface analysis, gąść +‎ -ba. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡæ̃d͡ʑʲba/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɡæ̃d͡ʑʲba/

gędźba f (related adjective gędziebny)

1. gusle (in the Bible, a stringed musical instrument, a type of zither)
   • 1930 [c. 1455], “I Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 16, 42:

     Eman takesz a Iditum trøbyøce trøbø a trzøsaiøc zwoneczki y wszitki gødzbi glosow wibornich ku spyewanyv panu

     [Eman takież a Iditum trąbiące trąbę a trzęsająć zwoneczki i wszytki gędźby głosow wybornych ku śpiewaniu Panu]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 23, 13:

     Vzrzi krolya […] y […] lyvd zemski, raduyøcz syø a trøbyøc trøbamy y w rozlyczne gødzbi spyewaiøc

     [Uźrzy krola […] i […] lud ziemkski, radując się a trąbiąc trąbami i w rozliczne gędźby śpiewając]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 29, 26:

     Staly vczeny dzerszøcz gødzbø Dauidowø (tenentes organa David), a kaplany trøbi

     [Stali uczeni dzierżąc gędźbę Dawidowę (tenentes organa David), a kapłani trąby]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[4], 29, 27:

     Poczøly slawnye spyewacz panv […] y rozlyczne gødzbi, gesz bil Dauid […] przyprauil, iøly gøscz

     [Poczęli sławnie śpiewać Panu […] i rozliczne gędźby, jeś był Dawid […] przyprawił, jęli gąść]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 30, 21:

     Slanily sinowye israhelsci […] chwalyøcz pana […] , ale nauczeny y kaplany w gødzbye, iasz k gich vrzødu przisluchala

     [Sławili synowie izrahelscy […] chwaląc pana […] , ale nauczeni i kapłani w gędźbie, jaż k jich urzędu przysłuchała]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 108:

     Gandzby seu gansly et universi generis musicorum

     [Gędźby seu gęśli et universi generis musicorum]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 108:

     Gandzby simphonie

     [Gędźby simphonie]

2. (attested in Southern Borderlands) music
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[6], [7], [8]}, volume XXII, page 238:

     Czlowyecza roskosch podluc czyala, yąsz zli maya za blogoslawenstwo, zalezicz... na glossyech gączbi, pyszdzbi

     [Człowiecza rozkosz podług ciała, jąż źli mają za błogosławieństwo, zależyć... na głosiech gędźby, piszczby]

   • 1880-1894 [XV med.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[9], volume I, Lviv, page 119:

     Psalmus gądzba z onych gystych gąszly

     [Psalmus gędźba z onych jistych gęsli]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 85:

     Gandzba musica

     [Gędźba musica]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 124:

     Gandzba simphonia

     [Gędźba simphonia]

• Polish: gędźba (obsolete)

• Bańkowski, Andrzej (2000), “gędźba”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “gędźba”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1958), “gędźba”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 2, Wrocław, Kraków, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 410
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “gędźba”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska-Różycka, Magdalena Klapper, Tomasz Kolowca, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Joanna Duska, Maria Bugajska, Jan German, Beata Hejmo, Iwona Nobis, Dariusz Piwowarczyk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, editors (2024), “gędźba”, in Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny [Lexical Base of Medieval Polish] (in Polish), Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish gędźba. By surface analysis, gąść +‎ -ba. Displaced by muzyka.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛɲd͡ʑba
• Syllabification: gędź‧ba

gędźba f (related adjective gędziebny)

1. (obsolete, poetic) music; accompaniment (music accompanying recitation or singing)

   Near-synonym: muzyka

2. (obsolete, poetic) gusle

   Synonym: gęśle

3. (obsolete, rare, collective) musicians

   Synonyms: muzykanci, grajkowi

• gędźba in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “gędźba”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “gędźba”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “gędźba”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “gędźba”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 817
• M. Arcta Słownik Staropolski/Gędźba on the Polish Wikisource.Wikisource ^pl
• Encyklopedia staropolska/Gędźba on the Polish Wikisource.Wikisource ^pl