céas

See also: ceas and Ceas

Irish

Etymology

From Old Irish césaid,^[1] from Proto-Celtic *kʷenssāti, from Proto-Indo-European *kʷendʰ- (“to suffer”).

Pronunciation

(Munster) IPA^(key): /cia̯sˠ/
(Connacht, Ulster) IPA^(key): /ceːsˠ/

Verb

céas (present analytic céasann, future analytic céasfaidh, verbal noun céasadh, past participle céasta)

(transitive) to crucify
(transitive) to torment (cause severe suffering)
(intransitive) to suffer agony

Conjugation

conjugation of céas (first conjugation – A)

tense	singular			plural			relative	autonomous
verbal noun	céasadh
past participle	céasta
tense	first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative
present	céasaim	céasann tú; céasair^†	céasann sé, sí	céasaimid	céasann sibh	céasann siad; céasaid^†	a chéasann; a chéasas / a gcéasann*	céastar
past	chéas mé; chéasas	chéas tú; chéasais	chéas sé, sí	chéasamar; chéas muid	chéas sibh; chéasabhair	chéas siad; chéasadar	a chéas / ar chéas*	céasadh
past habitual	chéasainn / gcéasainn‡‡	chéastá / gcéastá‡‡	chéasadh sé, sí / gcéasadh sé, sí‡‡	chéasaimis; chéasadh muid / gcéasaimis‡‡; gcéasadh muid‡‡	chéasadh sibh / gcéasadh sibh‡‡	chéasaidís; chéasadh siad / gcéasaidís‡‡; gcéasadh siad‡‡	a chéasadh / a gcéasadh*	chéastaí / gcéastaí‡‡
future	céasfaidh mé; céasfad	céasfaidh tú; céasfair^†	céasfaidh sé, sí	céasfaimid; céasfaidh muid	céasfaidh sibh	céasfaidh siad; céasfaid^†	a chéasfaidh; a chéasfas / a gcéasfaidh*	céasfar
conditional	chéasfainn / gcéasfainn‡‡	chéasfá / gcéasfá‡‡	chéasfadh sé, sí / gcéasfadh sé, sí‡‡	chéasfaimis; chéasfadh muid / gcéasfaimis‡‡; gcéasfadh muid‡‡	chéasfadh sibh / gcéasfadh sibh‡‡	chéasfaidís; chéasfadh siad / gcéasfaidís‡‡; gcéasfadh siad‡‡	a chéasfadh / a gcéasfadh*	chéasfaí / gcéasfaí‡‡
subjunctive
present	go gcéasa mé; go gcéasad^†	go gcéasa tú; go gcéasair^†	go gcéasa sé, sí	go gcéasaimid; go gcéasa muid	go gcéasa sibh	go gcéasa siad; go gcéasaid^†	—	go gcéastar
past	dá gcéasainn	dá gcéastá	dá gcéasadh sé, sí	dá gcéasaimis; dá gcéasadh muid	dá gcéasadh sibh	dá gcéasaidís; dá gcéasadh siad	—	dá gcéastaí
imperative
–	céasaim	céas	céasadh sé, sí	céasaimis	céasaigí; céasaidh^†	céasaidís	—	céastar

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Derived terms

céasadóir m (“tormentor”)

Mutation

Mutated forms of *céas*
radical	lenition	eclipsis
céas	chéas	gcéas

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “césaid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language