ateş
See also: Appendix:Variations of "ates"
Gagauz
Etymology
From Old Anatolian Turkish [script needed] (ataş, “fire”).
Noun
ateş (definite accusative ateşi, plural ler)
Declension
| singular (tekil) | plural (çoğul) | |
|---|---|---|
| nominative (yalın) | ateş | ateşler |
| definite accusative (belirtme) | ateşi | ateşleri |
| dative (yönelme) | ateşe | ateşlere |
| locative (bulunma) | ateşte | ateşlerde |
| ablative (çıkma) | ateşten | ateşlerden |
| genitive (tamlayan) | ateşin | ateşlerin |
| benim (my) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
|---|---|---|
| nominative (yalın) | ateşim | ateşlerim |
| definite accusative (belirtme) | ateşimi | ateşlerimi |
| dative (yönelme) | ateşime | ateşlerime |
| locative (bulunma) | ateşimde | ateşlerimde |
| ablative (çıkma) | ateşimden | ateşlerimden |
| genitive (tamlayan) | ateşimin | ateşlerimin |
| senin (your) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
| nominative (yalın) | ateşin | ateşlerin |
| definite accusative (belirtme) | ateşini | ateşlerini |
| dative (yönelme) | ateşine | ateşlerine |
| locative (bulunma) | ateşinde | ateşlerinde |
| ablative (çıkma) | ateşinden | ateşlerinden |
| genitive (tamlayan) | ateşinin | ateşlerinin |
| onun (his/her/its) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
| nominative (yalın) | ateşi | ateşleri |
| definite accusative (belirtme) | ateşini | ateşlerini |
| dative (yönelme) | ateşine | ateşlerine |
| locative (bulunma) | ateşinde | ateşlerinde |
| ablative (çıkma) | ateşinden | ateşlerinden |
| genitive (tamlayan) | ateşinin | ateşlerinin |
| bizim (our) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
| nominative (yalın) | ateşimiz | ateşlerimiz |
| definite accusative (belirtme) | ateşimizi | ateşlerimizi |
| dative (yönelme) | ateşimize | ateşlerimize |
| locative (bulunma) | ateşimizde | ateşlerimizde |
| ablative (çıkma) | ateşimizden | ateşlerimizden |
| genitive (tamlayan) | ateşimizin | ateşlerimizin |
| sizin (your) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
| nominative (yalın) | ateşiniz | ateşleriniz |
| definite accusative (belirtme) | ateşinizi | ateşlerinizi |
| dative (yönelme) | ateşinize | ateşlerinize |
| locative (bulunma) | ateşinizde | ateşlerinizde |
| ablative (çıkma) | ateşinizden | ateşlerinizden |
| genitive (tamlayan) | ateşinizin | ateşlerinizin |
| onların (their) | singular (tekil) | plural (çoğul) |
| nominative (yalın) | ateşleri | ateşleri |
| definite accusative (belirtme) | ateşlerini | ateşlerini |
| dative (yönelme) | ateşlerine | ateşlerine |
| locative (bulunma) | ateşlerinde | ateşlerinde |
| ablative (çıkma) | ateşlerinden | ateşlerinden |
| genitive (tamlayan) | ateşlerinin | ateşlerinin |
References
- Baskakov, N. A. (1991), İsmail Kaynak, A. Mecit Doğru, transl., Gagauz Türkçesinin Sözlüğü [The Dictionary of Gagauz Turkish] (in Turkish), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, page 19
Turkish
Alternative forms
- ataş (dialectal)
Etymology
From Ottoman Turkish آتش (ateş, “fire”), from Old Anatolian Turkish [script needed] (ataş, “fire”),[1] ultimately from Persian آتش (âtaš).[2] Replaced od (“fire”), the native Turkic word for fire. According to Urusbiev (1963:51) composed of at- (“to shoot, fire”) + -ş.[3]
Pronunciation
- IPA(key): [ɑˈt̪eʃ]
Audio: (file) - Hyphenation: a‧teş
Noun
ateş (definite accusative ateşi, plural ateşler)
- fire
- 1940 March 23, “Bütün Haşeratı öldürmeliyiz [We must kill all the bugs]”, in Yeniyol, page 3:
- Bitlerin en birinci düşmanı ateştir. Kaynar su, ütü, etüv ve su buharı (islim).
- (please add an English translation of this quotation)
- fever, temperature
- gunfire; artillery fire
- light (flame to create fire)
- (informal) lighter
- anger
Declension
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Synonyms
Derived terms
- ateş böceği
- ateşçi
- ateşkes
- ateşlemek
- ateşlenmek
- ateşli
- ateşsiz
See also
References
- ^ Nişanyan, Sevan (2002–), “ateş”, in Nişanyan Sözlük
- ^ Eren, Hasan (1999), “ateş”, in Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü [Etymological Dictionary of the Turkish Language][1] (in Turkish), Ankara: Bizim Büro Basım Evi, page 24b
- ^ Urusbiev, I.H. 1963. Sprjazhenie glagola v karachaevo-balkarskom jazyke [Verbal inflection in Karachay-Balkar]. Cherkessk: Karachaevo-Balkarskoe knizhnoe izd-vo. In: Vladimir P. Nedjalkov / Igor V. Nedjalkov. Reciprocal Constructions: Typological Studies in Language, Volume 71. 2007: 1006.
Further reading
- “ateş”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu