संभाळणे
Marathi
Etymology
Inherited from Old Marathi 𑘭𑘰𑘽𑘥𑘰𑘩𑘜𑘹 (sāṃbhālaṇe), 𑘭𑘰𑘽𑘥𑘰𑘯𑘜𑘹 (sāṃbhāḷaṇe), from Maharastri Prakrit 𑀲𑀁𑀪𑀸𑀭𑁂𑀇 (saṃbhārei), 𑀲𑀁𑀪𑀸𑀮𑀺𑀅 (saṃbhālia, past participle), from Sanskrit संभारयति (saṃbhārayati). By surface analysis, संभाळ (sambhāḷ) + -णे (-ṇe).
Cognates
Cognate with Gujarati સંભાળવું (sambhāḷvũ), Hindustani سَنْبَھالْنَا (sanbhālnā) / संभालना (sambhālnā), Punjabi ਸੰਭਾਲਣਾ (sambhālṇā) / سَنبھالݨا (sanbhālṇā).
Pronunciation
- (formal) IPA(key): /səm.bʱaɭ̆.ɳe/
- (colloquial) IPA(key): /səm.bʱaɭ̆.ɳə/
- Rhymes: -e
- Hyphenation: सं‧भाळ‧णे, सम्‧भाळ‧णे
Verb
संभाळणे • (sambhāḷṇe) (transitive)
- to take care of
- to keep carefully
- to observe, follow
Conjugation
Impersonal forms of संभाळणे
| Undeclined | ||
| Stem | संभाळ sambhāḷ | |
| Infinitive | संभाळणे, संभाळणं sambhāḷṇe, sambhāḷṇa | |
| Completive | संभाळून sambhāḷūn | |
| Prospective | संभाळणार sambhāḷṇār | |
| Inceptive | संभाळू sambhāḷū | |
| Desiderative | संभाळायला sambhāḷāylā | |
Personal forms of संभाळणे
| Non-Aspectual | ||||||||
| Singular | Plural | |||||||
| 1st मी |
2nd intimate तू |
3rd यह/वह |
1st आम्ही/आपण |
2nd तुम्ही |
3rd हा/तो | |||
| Subjunctive | + | m | संभाळावा sambhāḷāvā |
संभाळावे, संभाळावेत sambhāḷāve, sambhāḷāvet | ||||
| f | संभाळावी sambhāḷāvī |
संभाळाव्या, संभाळाव्यात sambhāḷāvyā, sambhāḷāvyāt | ||||||
| n | संभाळावे, संभाळावं sambhāḷāve, sambhāḷāva |
संभाळावी, संभाळावीत sambhāḷāvī, sambhāḷāvīt | ||||||
| – | m f n | संभाळू नये sambhāḷū naye | ||||||
| Perfective | ||||||||
| Unmarked | + | m | संभाळलो sambhāḷlo |
संभाळलास sambhāḷlās |
संभाळला sambhāḷlā |
संभाळलो sambhāḷlo |
संभाळला, संभाळलात sambhāḷlā, sambhāḷlāt |
संभाळले sambhāḷle |
| f | संभाळले sambhāḷle |
संभाळलीस sambhāḷlīs |
संभाळली sambhāḷlī |
संभाळलो sambhāḷlo |
संभाळला, संभाळलात sambhāḷlā, sambhāḷlāt |
संभाळल्या sambhāḷalyā | ||
| n | संभाळले, संभाळलं sambhāḷle, sambhāḷla |
संभाळली sambhāḷlī | ||||||
| – | m | संभाळलो नाही sambhāḷlo nāhī |
संभाळला नाहीस sambhāḷlā nāhīs |
संभाळला नाही sambhāḷlā nāhī |
संभाळलो नाही sambhāḷlo nāhī |
संभाळला नाहीत sambhāḷlā nāhīt |
संभाळले नाहीत sambhāḷle nāhīt | |
| f | संभाळले नाही sambhāḷle nāhī |
संभाळली नाहीस sambhāḷlī nāhīs |
संभाळली नाही sambhāḷlī nāhī |
संभाळलो नाही sambhāḷlo nāhī |
संभाळला नाहीत sambhāḷlā nāhīt |
संभाळल्या नाहीत sambhāḷalyā nāhīt | ||
| n | संभाळले नाही, संभाळलं नाही sambhāḷle nāhī, sambhāḷla nāhī |
संभाळली नाहीत sambhāḷlī nāhīt | ||||||
| Imperfective | ||||||||
| HAB | + | m | संभाळतो sambhāḷto |
संभाळतोस sambhāḷtos |
संभाळतो sambhāḷto |
संभाळतो sambhāḷto |
संभाळता sambhāḷtā |
संभाळतात sambhāḷtāt |
| f | संभाळते sambhāḷte |
संभाळतेस sambhāḷtes |
संभाळते sambhāḷte | |||||
| n | संभाळते, संभाळतं sambhāḷte, sambhāḷta |
|||||||
| – | m f n | संभाळत नाही sambhāḷat nāhī |
संभाळत नाहीस sambhāḷat nāhīs |
संभाळत नाही sambhāḷat nāhī |
संभाळत नाही sambhāḷat nāhī |
संभाळत नाही sambhāḷat nāhī |
संभाळत नाहीत sambhāḷat nāhīt | |
| PRS | + | m | संभाळतो आहे sambhāḷto āhe |
संभाळतो आहेस sambhāḷto āhes |
संभाळतो आहे sambhāḷto āhe |
संभाळतो आहोत sambhāḷto āhot |
संभाळता आहात sambhāḷtā āhāt |
संभाळता आहेत sambhāḷtā āhet |
| f | संभाळते आहे sambhāḷte āhe |
संभाळते आहेस sambhāḷte āhes |
संभाळते आहे sambhāḷte āhe | |||||
| n | संभाळते आहे sambhāḷte āhe |
|||||||
| – | m f n | संभाळत नाहीये sambhāḷat nāhīye |
संभाळत नाहीयेस sambhāḷat nāhīyes |
संभाळत नाहीये sambhāḷat nāhīye |
संभाळत नाहीयोत sambhāḷat nāhīyot |
संभाळत नाहीयात sambhāḷat nāhīyāt |
संभाळत नाहीयेत sambhāḷat nāhīyet | |
| PST | + | m | संभाळत होतो sambhāḷat hoto |
संभाळत होतास sambhāḷat hotās |
संभाळत होता sambhāḷat hotā |
संभाळत होतो sambhāḷat hoto |
संभाळत होता sambhāḷat hotā |
संभाळत होते sambhāḷat hote |
| f | संभाळत होते sambhāḷat hote |
संभाळत होतीस sambhāḷat hotīs |
संभाळत होती sambhāḷat hotī |
संभाळत होतो sambhāḷat hoto |
संभाळत होता sambhāḷat hotā |
संभाळत होत्या sambhāḷat hotyā | ||
| n | संभाळत होते, संभाळत होतं sambhāḷat hote, sambhāḷat hota |
संभाळत होती sambhāḷat hotī | ||||||
| — | m | संभाळत नव्हतो sambhāḷat navhato |
संभाळत नव्हतास sambhāḷat navhatās |
संभाळत नव्हता sambhāḷat navhatā |
संभाळत नव्हतो sambhāḷat navhato |
संभाळत नव्हता sambhāḷat navhatā |
संभाळत नव्हते sambhāḷat navhate | |
| f | संभाळत नव्हते sambhāḷat navhate |
संभाळत नव्हतीस sambhāḷat navhatīs |
संभाळत नव्हती sambhāḷat navhatī |
संभाळत नव्हतो sambhāḷat navhato |
संभाळत नव्हता sambhāḷat navhatā |
संभाळत नव्हत्या sambhāḷat navhatyā | ||
| n | संभाळत नव्हते, संभाळत नव्हतं sambhāḷat navhate, sambhāḷat navhata |
संभाळत नव्हती sambhāḷat navhatī | ||||||
| 1st मी |
2nd intimate तू |
3rd यह/वह |
1st आम्ही/आपण |
2nd तुम्ही |
3rd हा/तो | |||
| Singular | Plural | |||||||
Derived terms
- संभाळून घेणे (sambhāḷūn gheṇe, “to protect, refrain from censure”)
References
- Berntsen, Maxine (1982–1983), “संभाळणे”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- Molesworth, James Thomas (1857), “संभाळणें”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
- दाते, यशवंत रामकृष्ण [Date, Yashwant Ramkrishna] (1932-1950), “संभाळ”, in महाराष्ट्र शब्दकोश (mahārāṣṭra śabdakoś) (in Marathi), पुणे [Pune]: महाराष्ट्र कोशमंडळ (mahārāṣṭra kośmaṇḍaḷ)
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “sáṁbharati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press: “M. sãbhāḷṇẽ, sā̃bh° 'to take care of, feed'”