धूर्त
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ধূৰ্ত (Assamese script)
- ᬥᬹᬃᬢ (Balinese script)
- ধূর্ত (Bengali script)
- 𑰠𑰳𑰨𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
- 𑀥𑀽𑀭𑁆𑀢 (Brahmi script)
- ဓူရ်္တ (Burmese script)
- ધૂર્ત (Gujarati script)
- ਧੂਰ੍ਤ (Gurmukhi script)
- 𑌧𑍂𑌰𑍍𑌤 (Grantha script)
- ꦣꦹꦂꦠ (Javanese script)
- 𑂡𑂴𑂩𑂹𑂞 (Kaithi script)
- ಧೂರ್ತ (Kannada script)
- ធូត៌ (Khmer script)
- ຘູຣ຺ຕ (Lao script)
- ധൂര്ത (Malayalam script)
- ᢡᡠᡠᡵᢠᠠ (Manchu script)
- 𑘠𑘴𑘨𑘿𑘝 (Modi script)
- ᢑᠾᠤᠤᠷᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧀𑧕𑧈𑧠𑦽 (Nandinagari script)
- 𑐢𑐹𑐬𑑂𑐟 (Newa script)
- ଧୂର୍ତ (Odia script)
- ꢤꢹꢬ꣄ꢡ (Saurashtra script)
- 𑆣𑆷𑆫𑇀𑆠 (Sharada script)
- 𑖠𑖳𑖨𑖿𑖝 (Siddham script)
- ධූර්ත (Sinhalese script)
- 𑩮𑩒𑩛𑩼 𑪙𑩫 (Soyombo script)
- 𑚜𑚱𑚤𑚶𑚙 (Takri script)
- தூ⁴ர்த (Tamil script)
- ధూర్త (Telugu script)
- ธูรฺต (Thai script)
- དྷཱུ་རྟ (Tibetan script)
- 𑒡𑒴𑒩𑓂𑒞 (Tirhuta script)
- 𑨜𑨃𑨊𑨫𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)
Etymology
From the root धूर्व् (dhūrv).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /dʱuːɾ.tɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /d̪ʱuːɾ.t̪ɐ/
Adjective
धूर्त • (dhūrta) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | धूर्तः (dhūrtaḥ) | धूर्तौ (dhūrtau) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
धूर्ताः (dhūrtāḥ) धूर्तासः¹ (dhūrtāsaḥ¹) |
| accusative | धूर्तम् (dhūrtam) | धूर्तौ (dhūrtau) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
धूर्तान् (dhūrtān) |
| instrumental | धूर्तेन (dhūrtena) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तैः (dhūrtaiḥ) धूर्तेभिः¹ (dhūrtebhiḥ¹) |
| dative | धूर्ताय (dhūrtāya) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तेभ्यः (dhūrtebhyaḥ) |
| ablative | धूर्तात् (dhūrtāt) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तेभ्यः (dhūrtebhyaḥ) |
| genitive | धूर्तस्य (dhūrtasya) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तानाम् (dhūrtānām) |
| locative | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तेषु (dhūrteṣu) |
| vocative | धूर्त (dhūrta) | धूर्तौ (dhūrtau) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
धूर्ताः (dhūrtāḥ) धूर्तासः¹ (dhūrtāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | धूर्ता (dhūrtā) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्ताः (dhūrtāḥ) |
| accusative | धूर्ताम् (dhūrtām) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्ताः (dhūrtāḥ) |
| instrumental | धूर्तया (dhūrtayā) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्ताभिः (dhūrtābhiḥ) |
| dative | धूर्तायै (dhūrtāyai) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्ताभ्यः (dhūrtābhyaḥ) |
| ablative | धूर्तायाः (dhūrtāyāḥ) धूर्तायै² (dhūrtāyai²) |
धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्ताभ्यः (dhūrtābhyaḥ) |
| genitive | धूर्तायाः (dhūrtāyāḥ) धूर्तायै² (dhūrtāyai²) |
धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तानाम् (dhūrtānām) |
| locative | धूर्तायाम् (dhūrtāyām) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तासु (dhūrtāsu) |
| vocative | धूर्ते (dhūrte) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्ताः (dhūrtāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | धूर्तम् (dhūrtam) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तानि (dhūrtāni) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
| accusative | धूर्तम् (dhūrtam) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तानि (dhūrtāni) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
| instrumental | धूर्तेन (dhūrtena) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तैः (dhūrtaiḥ) धूर्तेभिः¹ (dhūrtebhiḥ¹) |
| dative | धूर्ताय (dhūrtāya) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तेभ्यः (dhūrtebhyaḥ) |
| ablative | धूर्तात् (dhūrtāt) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तेभ्यः (dhūrtebhyaḥ) |
| genitive | धूर्तस्य (dhūrtasya) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तानाम् (dhūrtānām) |
| locative | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तेषु (dhūrteṣu) |
| vocative | धूर्त (dhūrta) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तानि (dhūrtāni) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
- ¹Vedic
Noun
धूर्त • (dhūrta) stem, m
- rogue, cheater, trickster, gambler (Yājñ., MBh., Kāv., etc.)
- locoweed (L.)
- (botany) a particular fragrant plant (L.)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | धूर्तः (dhūrtaḥ) | धूर्तौ (dhūrtau) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
धूर्ताः (dhūrtāḥ) धूर्तासः¹ (dhūrtāsaḥ¹) |
| accusative | धूर्तम् (dhūrtam) | धूर्तौ (dhūrtau) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
धूर्तान् (dhūrtān) |
| instrumental | धूर्तेन (dhūrtena) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तैः (dhūrtaiḥ) धूर्तेभिः¹ (dhūrtebhiḥ¹) |
| dative | धूर्ताय (dhūrtāya) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तेभ्यः (dhūrtebhyaḥ) |
| ablative | धूर्तात् (dhūrtāt) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तेभ्यः (dhūrtebhyaḥ) |
| genitive | धूर्तस्य (dhūrtasya) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तानाम् (dhūrtānām) |
| locative | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तेषु (dhūrteṣu) |
| vocative | धूर्त (dhūrta) | धूर्तौ (dhūrtau) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
धूर्ताः (dhūrtāḥ) धूर्तासः¹ (dhūrtāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Proper noun
धूर्त • (dhūrta) stem, m
- a name of Skanda (AV.Pariś.)
Noun
धूर्त • (dhūrta) stem, n
- rust, iron fillings (L.)
- kala namak (L.)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | धूर्तम् (dhūrtam) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तानि (dhūrtāni) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
| accusative | धूर्तम् (dhūrtam) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तानि (dhūrtāni) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
| instrumental | धूर्तेन (dhūrtena) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तैः (dhūrtaiḥ) धूर्तेभिः¹ (dhūrtebhiḥ¹) |
| dative | धूर्ताय (dhūrtāya) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तेभ्यः (dhūrtebhyaḥ) |
| ablative | धूर्तात् (dhūrtāt) | धूर्ताभ्याम् (dhūrtābhyām) | धूर्तेभ्यः (dhūrtebhyaḥ) |
| genitive | धूर्तस्य (dhūrtasya) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तानाम् (dhūrtānām) |
| locative | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तयोः (dhūrtayoḥ) | धूर्तेषु (dhūrteṣu) |
| vocative | धूर्त (dhūrta) | धूर्ते (dhūrte) | धूर्तानि (dhūrtāni) धूर्ता¹ (dhūrtā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899), “धूर्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 518, column 3.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “dhū́rta¹”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 393