डिम्ब
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ডিম্ব (Assamese script)
- ᬟᬶᬫ᭄ᬩ (Balinese script)
- ডিম্ব (Bengali script)
- 𑰚𑰰𑰦𑰿𑰤 (Bhaiksuki script)
- 𑀟𑀺𑀫𑁆𑀩 (Brahmi script)
- ဍိမ္ဗ (Burmese script)
- ડિમ્બ (Gujarati script)
- ਡਿਮ੍ਬ (Gurmukhi script)
- 𑌡𑌿𑌮𑍍𑌬 (Grantha script)
- ꦝꦶꦩ꧀ꦧ (Javanese script)
- 𑂙𑂱𑂧𑂹𑂥 (Kaithi script)
- ಡಿಮ್ಬ (Kannada script)
- ឌិម្ព (Khmer script)
- ຑິມ຺ພ (Lao script)
- ഡിമ്ബ (Malayalam script)
- ᡷᡳᠮᠪᠠ (Manchu script)
- 𑘚𑘱𑘦𑘿𑘤 (Modi script)
- ᢎᠢᠮᠪᠠ (Mongolian script)
- 𑦺𑧒𑧆𑧠𑧄 (Nandinagari script)
- 𑐜𑐶𑐩𑑂𑐧 (Newa script)
- ଡିମ୍ବ (Odia script)
- ꢞꢶꢪ꣄ꢨ (Saurashtra script)
- 𑆝𑆴𑆩𑇀𑆧 (Sharada script)
- 𑖚𑖰𑖦𑖿𑖤 (Siddham script)
- ඩිම්බ (Sinhalese script)
- 𑩨𑩑𑩴 𑪙𑩲 (Soyombo script)
- 𑚖𑚮𑚢𑚶𑚠 (Takri script)
- டி³ம்ப³ (Tamil script)
- డిమ్బ (Telugu script)
- ฑิมฺพ (Thai script)
- ཌི་མྦ (Tibetan script)
- 𑒛𑒱𑒧𑓂𑒥 (Tirhuta script)
- 𑨖𑨁𑨢𑩇𑨠 (Zanabazar Square script)
Pronunciation
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɖim.bɐ/
Etymology 1
With डिम्भ (ḍimbha) and डिम्बिका (ḍimbikā), possibly borrowed from substrate. Kuiper suggests Munda origin, for which he compares various prefixed forms गोडिम्ब (goḍimba, “water-melon”), कुरुम्ब (kurumba, “a kind of orange”), जलडिम्ब (jalaḍimba, “bivalve shell”), शिम्ब (śimba, “legume”), and हिडिम्ब (hiḍimba, “Hiḍimba; name of a big-bellied rakshasa”). Compare also दाडिम्ब (dāḍimba, “pomegranate”).
Noun
डिम्ब • (ḍimba) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | डिम्बः (ḍimbaḥ) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बाः (ḍimbāḥ) |
| accusative | डिम्बम् (ḍimbam) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बान् (ḍimbān) |
| instrumental | डिम्बेन (ḍimbena) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बैः (ḍimbaiḥ) |
| dative | डिम्बाय (ḍimbāya) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बेभ्यः (ḍimbebhyaḥ) |
| ablative | डिम्बात् (ḍimbāt) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बेभ्यः (ḍimbebhyaḥ) |
| genitive | डिम्बस्य (ḍimbasya) | डिम्बयोः (ḍimbayoḥ) | डिम्बानाम् (ḍimbānām) |
| locative | डिम्बे (ḍimbe) | डिम्बयोः (ḍimbayoḥ) | डिम्बेषु (ḍimbeṣu) |
| vocative | डिम्ब (ḍimba) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बाः (ḍimbāḥ) |
Descendants
- Assamese: ডিম (dim), ডিমা (dima)
- Bengali: ডিম্ব (ḍimbo), ডিম (ḍim)
- Kamta: ডিমা (ḍima)
- Maithili: डिम्मा (ḍimmā)
- Sylheti: ꠒꠤꠝ (ḍim)
- → Hindi: डिंब (ḍimb)
Etymology 2
With डिम्भ (ḍimbha), कडेबर (kaḍebara), कडेपर (kaḍepara), कडेवर (kaḍevara), कलेवर (kalevara), of uncertain substrate origin.
Noun
डिम्ब • (ḍimba) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | डिम्बः (ḍimbaḥ) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बाः (ḍimbāḥ) |
| accusative | डिम्बम् (ḍimbam) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बान् (ḍimbān) |
| instrumental | डिम्बेन (ḍimbena) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बैः (ḍimbaiḥ) |
| dative | डिम्बाय (ḍimbāya) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बेभ्यः (ḍimbebhyaḥ) |
| ablative | डिम्बात् (ḍimbāt) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बेभ्यः (ḍimbebhyaḥ) |
| genitive | डिम्बस्य (ḍimbasya) | डिम्बयोः (ḍimbayoḥ) | डिम्बानाम् (ḍimbānām) |
| locative | डिम्बे (ḍimbe) | डिम्बयोः (ḍimbayoḥ) | डिम्बेषु (ḍimbeṣu) |
| vocative | डिम्ब (ḍimba) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बाः (ḍimbāḥ) |
Descendants
- Kashmiri: डॆम्ब (ḍemb)
- Shina: ڈِم (ḍim)
Etymology 3
Uncertain. Separate from Etymology 1. Compare Prakrit सिलिंब (siliṃba, “child”), which may be derived from a prefixed form of this term. Turner and Kuiper suggest Munda origin.
Noun
डिम्ब • (ḍimba) stem, ?
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | डिम्बः (ḍimbaḥ) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बाः (ḍimbāḥ) |
| accusative | डिम्बम् (ḍimbam) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बान् (ḍimbān) |
| instrumental | डिम्बेन (ḍimbena) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बैः (ḍimbaiḥ) |
| dative | डिम्बाय (ḍimbāya) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बेभ्यः (ḍimbebhyaḥ) |
| ablative | डिम्बात् (ḍimbāt) | डिम्बाभ्याम् (ḍimbābhyām) | डिम्बेभ्यः (ḍimbebhyaḥ) |
| genitive | डिम्बस्य (ḍimbasya) | डिम्बयोः (ḍimbayoḥ) | डिम्बानाम् (ḍimbānām) |
| locative | डिम्बे (ḍimbe) | डिम्बयोः (ḍimbayoḥ) | डिम्बेषु (ḍimbeṣu) |
| vocative | डिम्ब (ḍimba) | डिम्बौ (ḍimbau) | डिम्बाः (ḍimbāḥ) |
Descendants
- Prakrit: डिंभ (ḍiṃbha, “boy”), डिंभिया (ḍiṃbhiyā, “girl”)
- Marathi: डिंब m (ḍimba, “son”)
Etymology 4
Uncertain.
Noun
डिम्ब • (ḍimba) stem, m or n
Descendants
- Prakrit: डिंब m or n (ḍiṃba)
- Nepali: डिम्मा (ḍimmā)
- Old Gujarati: डींबउ (ḍīṃbaü)
References
- Kuiper, F. B. J. (1948), Proto-Munda Words In Sanskrit[1], Amsterdam: N.V. Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, page 30
- Monier Williams (1899), “डिम्ब”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 430.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “ḍimba”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 312