उत्थापयति

Sanskrit

Alternative scripts

উত্থাপয়তি (Assamese script)
ᬉᬢ᭄ᬣᬵᬧᬬᬢᬶ (Balinese script)
উত্থাপয়তি (Bengali script)
𑰄𑰝𑰿𑰞𑰯𑰢𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
𑀉𑀢𑁆𑀣𑀸𑀧𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
ဥတ္ထာပယတိ (Burmese script)
ઉત્થાપયતિ (Gujarati script)
ਉਤ੍ਥਾਪਯਤਿ (Gurmukhi script)
𑌉𑌤𑍍𑌥𑌾𑌪𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
ꦈꦠ꧀ꦡꦴꦥꦪꦠꦶ (Javanese script)
𑂇𑂞𑂹𑂟𑂰𑂣𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
ಉತ್ಥಾಪಯತಿ (Kannada script)
ឧត្ថាបយតិ (Khmer script)
ອຸຕ຺ຖາປຍຕິ (Lao script)
ഉത്ഥാപയതി (Malayalam script)
ᡠᢠᡨᠠ᠎᠊ᠠᢒᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
𑘄𑘝𑘿𑘞𑘰𑘢𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
ᠤᢐᠲᠠᢗᢒᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
𑦤𑦽𑧠𑦾𑧑𑧂𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
𑐄𑐟𑑂𑐠𑐵𑐥𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
ଉତ୍ଥାପଯତି (Odia script)
ꢆꢡ꣄ꢢꢵꢦꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
𑆇𑆠𑇀𑆡𑆳𑆥𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
𑖄𑖝𑖿𑖞𑖯𑖢𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
උත්‍ථාපයති (Sinhalese script)
𑩐𑩒𑩫 𑪙𑩬𑩛𑩰𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
𑚄𑚙𑚶𑚚𑚭𑚞𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
உத்த²ாபயதி (Tamil script)
ఉత్థాపయతి (Telugu script)
อุตฺถาปยติ (Thai script)
ཨུ་ཏྠཱ་པ་ཡ་ཏི (Tibetan script)
𑒅𑒞𑓂𑒟𑒰𑒣𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
𑨀𑨃𑨙𑩇𑨚𑨊𑨞𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *úd

Proto-Indo-Iranian *ud-

Sanskrit उद्- (ud-)

Proto-Indo-European *steh₂-

Sanskrit स्था (sthā)

Sanskrit -आपयति (-āpayati)

Sanskrit स्थापयति (sthāpayati)

Sanskrit उत्था॑पयति (útthāpayati)

From उद्- (ud-) +‎ स्थापयति (sthāpayati). By surface analysis, from the root उत्था (utthā) +‎ -आपयति (-āpayati).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /út.tʰɑː.pɐ.jɐ.ti/, [út̚.tʰɑː.pɐ.jɐ.ti]
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ut̪.t̪ʰɑː.pɐ.jɐ.t̪i/, [ut̪̚.t̪ʰɑː.pɐ.jɐ.t̪i]

Verb

उत्था॑पयति • (útthāpayati) third-singular indicative (class 10, type P, causative, root उत्था)^[1]^[2]

to cause to stand up, raise, lift
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda

Conjugation

Present: उत्थापयति (útthāpayati), उत्थापयते (útthāpayate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	उत्थापयति útthāpayati	उत्थापयतः útthāpayataḥ	उत्थापयन्ति útthāpayanti	उत्थापयते útthāpayate	उत्थापयेते útthāpayete	उत्थापयन्ते útthāpayante
Second	उत्थापयसि útthāpayasi	उत्थापयथः útthāpayathaḥ	उत्थापयथ útthāpayatha	उत्थापयसे útthāpayase	उत्थापयेथे útthāpayethe	उत्थापयध्वे útthāpayadhve
First	उत्थापयामि útthāpayāmi	उत्थापयावः útthāpayāvaḥ	उत्थापयामः / उत्थापयामसि¹ útthāpayāmaḥ / útthāpayāmasi¹	उत्थापये útthāpaye	उत्थापयावहे útthāpayāvahe	उत्थापयामहे útthāpayāmahe
Imperative
Third	उत्थापयतु útthāpayatu	उत्थापयताम् útthāpayatām	उत्थापयन्तु útthāpayantu	उत्थापयताम् útthāpayatām	उत्थापयेताम् útthāpayetām	उत्थापयन्ताम् útthāpayantām
Second	उत्थापय útthāpaya	उत्थापयतम् útthāpayatam	उत्थापयत útthāpayata	उत्थापयस्व útthāpayasva	उत्थापयेथाम् útthāpayethām	उत्थापयध्वम् útthāpayadhvam
First	उत्थापयानि útthāpayāni	उत्थापयाव útthāpayāva	उत्थापयाम útthāpayāma	उत्थापयै útthāpayai	उत्थापयावहै útthāpayāvahai	उत्थापयामहै útthāpayāmahai
Optative/Potential
Third	उत्थापयेत् útthāpayet	उत्थापयेताम् útthāpayetām	उत्थापयेयुः útthāpayeyuḥ	उत्थापयेत útthāpayeta	उत्थापयेयाताम् útthāpayeyātām	उत्थापयेरन् útthāpayeran
Second	उत्थापयेः útthāpayeḥ	उत्थापयेतम् útthāpayetam	उत्थापयेत útthāpayeta	उत्थापयेथाः útthāpayethāḥ	उत्थापयेयाथाम् útthāpayeyāthām	उत्थापयेध्वम् útthāpayedhvam
First	उत्थापयेयम् útthāpayeyam	उत्थापयेव útthāpayeva	उत्थापयेम útthāpayema	उत्थापयेय útthāpayeya	उत्थापयेवहि útthāpayevahi	उत्थापयेमहि útthāpayemahi
Subjunctive
Third	उत्थापयात् / उत्थापयाति útthāpayāt / útthāpayāti	उत्थापयातः útthāpayātaḥ	उत्थापयान् útthāpayān	उत्थापयाते / उत्थापयातै útthāpayāte / útthāpayātai	उत्थापयैते útthāpayaite	उत्थापयन्त / उत्थापयान्तै útthāpayanta / útthāpayāntai
Second	उत्थापयाः / उत्थापयासि útthāpayāḥ / útthāpayāsi	उत्थापयाथः útthāpayāthaḥ	उत्थापयाथ útthāpayātha	उत्थापयासे / उत्थापयासै útthāpayāse / útthāpayāsai	उत्थापयैथे útthāpayaithe	उत्थापयाध्वै útthāpayādhvai
First	उत्थापयानि útthāpayāni	उत्थापयाव útthāpayāva	उत्थापयाम útthāpayāma	उत्थापयै útthāpayai	उत्थापयावहै útthāpayāvahai	उत्थापयामहै útthāpayāmahai
Participles
	उत्थापयत् útthāpayat			उत्थापयमान / उत्थापयान² útthāpayamāna / utthāpayāna²
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic ²Later Sanskrit

Descendants

Niya Prakrit: 𐨀𐨂𐨠𐨬𐨅𐨟𐨁 (uthaveti)
Pali: uṭṭhāpeti
Prakrit: 𑀉𑀝𑁆𑀞𑀸𑀯𑁂𑀇 (uṭṭhāvei) (see there for further descendants)
- ⇒ Prakrit: 𑀉𑀝𑁆𑀞𑀇 (uṭṭhaï, “to stand up”) (see there for further descendants)

References

^ Monier Williams (1899), “उत्था”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 179.
^ Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “*ut-sthāpayati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 88

[1] Monier Williams (1899), “उत्था”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 179.

[2] Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “*ut-sthāpayati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 88

[1]

[2]