आर्ष
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- আৰ্ষ (Assamese script)
- ᬆᬃᬱ (Balinese script)
- আর্ষ (Bengali script)
- 𑰁𑰨𑰿𑰬 (Bhaiksuki script)
- 𑀆𑀭𑁆𑀱 (Brahmi script)
- အာရ္ၑ (Burmese script)
- આર્ષ (Gujarati script)
- ਆਰ੍ਸ਼ (Gurmukhi script)
- 𑌆𑌰𑍍𑌷 (Grantha script)
- ꦄꦴꦂꦰ (Javanese script)
- 𑂄𑂩𑂹𑂭 (Kaithi script)
- ಆರ್ಷ (Kannada script)
- អាឞ៌ (Khmer script)
- ອາຣ຺ຩ (Lao script)
- ആര്ഷ (Malayalam script)
- ᠠ᠊ᠠᡵᢢᠠ (Manchu script)
- 𑘁𑘨𑘿𑘬 (Modi script)
- ᠠᢗᠷᢔᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦡𑧈𑧠𑧌 (Nandinagari script)
- 𑐁𑐬𑑂𑐲 (Newa script)
- ଆର୍ଷ (Odia script)
- ꢃꢬ꣄ꢰ (Saurashtra script)
- 𑆄𑆫𑇀𑆰 (Sharada script)
- 𑖁𑖨𑖿𑖬 (Siddham script)
- ආර්ෂ (Sinhalese script)
- 𑩐𑩛𑩼 𑪙𑪀 (Soyombo script)
- 𑚁𑚤𑚶 (Takri script)
- ஆர்ஷ (Tamil script)
- ఆర్ష (Telugu script)
- อารฺษ (Thai script)
- ཨཱ་རྵ (Tibetan script)
- 𑒂𑒩𑓂𑒭 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨊𑨫𑩇𑨯 (Zanabazar Square script)
Etymology
Vṛddhi derivative of ऋषि (ṛ́ṣi).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɑːɾ.ʂɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɑːɾ.ʂɐ/
Adjective
आर्ष • (ārṣa) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | आर्षः (ārṣaḥ) | आर्षौ (ārṣau) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
आर्षाः (ārṣāḥ) आर्षासः¹ (ārṣāsaḥ¹) |
| accusative | आर्षम् (ārṣam) | आर्षौ (ārṣau) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
आर्षान् (ārṣān) |
| instrumental | आर्षेण (ārṣeṇa) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षैः (ārṣaiḥ) आर्षेभिः¹ (ārṣebhiḥ¹) |
| dative | आर्षाय (ārṣāya) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षेभ्यः (ārṣebhyaḥ) |
| ablative | आर्षात् (ārṣāt) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षेभ्यः (ārṣebhyaḥ) |
| genitive | आर्षस्य (ārṣasya) | आर्षयोः (ārṣayoḥ) | आर्षाणाम् (ārṣāṇām) |
| locative | आर्षे (ārṣe) | आर्षयोः (ārṣayoḥ) | आर्षेषु (ārṣeṣu) |
| vocative | आर्ष (ārṣa) | आर्षौ (ārṣau) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
आर्षाः (ārṣāḥ) आर्षासः¹ (ārṣāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | आर्षी (ārṣī) | आर्ष्यौ (ārṣyau) आर्षी¹ (ārṣī¹) |
आर्ष्यः (ārṣyaḥ) आर्षीः¹ (ārṣīḥ¹) |
| accusative | आर्षीम् (ārṣīm) | आर्ष्यौ (ārṣyau) आर्षी¹ (ārṣī¹) |
आर्षीः (ārṣīḥ) |
| instrumental | आर्ष्या (ārṣyā) | आर्षीभ्याम् (ārṣībhyām) | आर्षीभिः (ārṣībhiḥ) |
| dative | आर्ष्यै (ārṣyai) | आर्षीभ्याम् (ārṣībhyām) | आर्षीभ्यः (ārṣībhyaḥ) |
| ablative | आर्ष्याः (ārṣyāḥ) आर्ष्यै² (ārṣyai²) |
आर्षीभ्याम् (ārṣībhyām) | आर्षीभ्यः (ārṣībhyaḥ) |
| genitive | आर्ष्याः (ārṣyāḥ) आर्ष्यै² (ārṣyai²) |
आर्ष्योः (ārṣyoḥ) | आर्षीणाम् (ārṣīṇām) |
| locative | आर्ष्याम् (ārṣyām) | आर्ष्योः (ārṣyoḥ) | आर्षीषु (ārṣīṣu) |
| vocative | आर्षि (ārṣi) | आर्ष्यौ (ārṣyau) आर्षी¹ (ārṣī¹) |
आर्ष्यः (ārṣyaḥ) आर्षीः¹ (ārṣīḥ¹) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | आर्षम् (ārṣam) | आर्षे (ārṣe) | आर्षाणि (ārṣāṇi) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
| accusative | आर्षम् (ārṣam) | आर्षे (ārṣe) | आर्षाणि (ārṣāṇi) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
| instrumental | आर्षेण (ārṣeṇa) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षैः (ārṣaiḥ) आर्षेभिः¹ (ārṣebhiḥ¹) |
| dative | आर्षाय (ārṣāya) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षेभ्यः (ārṣebhyaḥ) |
| ablative | आर्षात् (ārṣāt) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षेभ्यः (ārṣebhyaḥ) |
| genitive | आर्षस्य (ārṣasya) | आर्षयोः (ārṣayoḥ) | आर्षाणाम् (ārṣāṇām) |
| locative | आर्षे (ārṣe) | आर्षयोः (ārṣayoḥ) | आर्षेषु (ārṣeṣu) |
| vocative | आर्ष (ārṣa) | आर्षे (ārṣe) | आर्षाणि (ārṣāṇi) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
- ¹Vedic
Noun
आर्ष • (ārṣa) stem, m
- an old form of marriage, in which one or two pairs of cattle are given as a bride price (ĀśvGṛ., Mn.)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | आर्षः (ārṣaḥ) | आर्षौ (ārṣau) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
आर्षाः (ārṣāḥ) आर्षासः¹ (ārṣāsaḥ¹) |
| accusative | आर्षम् (ārṣam) | आर्षौ (ārṣau) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
आर्षान् (ārṣān) |
| instrumental | आर्षेण (ārṣeṇa) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षैः (ārṣaiḥ) आर्षेभिः¹ (ārṣebhiḥ¹) |
| dative | आर्षाय (ārṣāya) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षेभ्यः (ārṣebhyaḥ) |
| ablative | आर्षात् (ārṣāt) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षेभ्यः (ārṣebhyaḥ) |
| genitive | आर्षस्य (ārṣasya) | आर्षयोः (ārṣayoḥ) | आर्षाणाम् (ārṣāṇām) |
| locative | आर्षे (ārṣe) | आर्षयोः (ārṣayoḥ) | आर्षेषु (ārṣeṣu) |
| vocative | आर्ष (ārṣa) | आर्षौ (ārṣau) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
आर्षाः (ārṣāḥ) आर्षासः¹ (ārṣāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Noun
आर्ष • (ārṣa) stem, n
- the words of the rishis, Vedas (Nir., RPrāt., Mn.)
- sacred descent (Yājñ.)
- derivation of a poem from a rishi
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | आर्षम् (ārṣam) | आर्षे (ārṣe) | आर्षाणि (ārṣāṇi) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
| accusative | आर्षम् (ārṣam) | आर्षे (ārṣe) | आर्षाणि (ārṣāṇi) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
| instrumental | आर्षेण (ārṣeṇa) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षैः (ārṣaiḥ) आर्षेभिः¹ (ārṣebhiḥ¹) |
| dative | आर्षाय (ārṣāya) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षेभ्यः (ārṣebhyaḥ) |
| ablative | आर्षात् (ārṣāt) | आर्षाभ्याम् (ārṣābhyām) | आर्षेभ्यः (ārṣebhyaḥ) |
| genitive | आर्षस्य (ārṣasya) | आर्षयोः (ārṣayoḥ) | आर्षाणाम् (ārṣāṇām) |
| locative | आर्षे (ārṣe) | आर्षयोः (ārṣayoḥ) | आर्षेषु (ārṣeṣu) |
| vocative | आर्ष (ārṣa) | आर्षे (ārṣe) | आर्षाणि (ārṣāṇi) आर्षा¹ (ārṣā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899), “आर्ष”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 152, column 3.