अवधारण
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit अवधारण (avadhāraṇa).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /əʋ.d̪ʱɑː.ɾəɳ/, [ɐʋ.d̪ʱäː.ɾɐ̃ɳ]
Noun
अवधारण • (avdhāraṇ) m
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | अवधारण avdhāraṇ |
अवधारण avdhāraṇ |
| oblique | अवधारण avdhāraṇ |
अवधारणों avdhāraṇõ |
| vocative | अवधारण avdhāraṇ |
अवधारणो avdhāraṇo |
Derived terms
- अवधारणा (avdhārṇā)
- अवधारणीय (avdhārṇīya)
References
- Caturvedi, Mahendra; Bhola Nath Tiwari (1970), “अवधारण”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House
- Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975), “अवधारण”, in Hindī Śabdasāgara [lit. “Sea of Hindi words”] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- অৱধাৰণ (Assamese script)
- ᬅᬯᬥᬵᬭᬡ (Balinese script)
- অবধারণ (Bengali script)
- 𑰀𑰪𑰠𑰯𑰨𑰜 (Bhaiksuki script)
- 𑀅𑀯𑀥𑀸𑀭𑀡 (Brahmi script)
- အဝဓာရဏ (Burmese script)
- અવધારણ (Gujarati script)
- ਅਵਧਾਰਣ (Gurmukhi script)
- 𑌅𑌵𑌧𑌾𑌰𑌣 (Grantha script)
- ꦄꦮꦣꦴꦫꦟ (Javanese script)
- 𑂃𑂫𑂡𑂰𑂩𑂝 (Kaithi script)
- ಅವಧಾರಣ (Kannada script)
- អវធារណ (Khmer script)
- ອວຘາຣຓ (Lao script)
- അവധാരണ (Malayalam script)
- ᠠᠸᠠᢡᠠ᠊ᠠᡵᠠᢏᠠ (Manchu script)
- 𑘀𑘪𑘠𑘰𑘨𑘜 (Modi script)
- ᠠᠸᠠᢑᠾᠠᢗᠷᠠᢏᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦠𑧊𑧀𑧑𑧈𑦼 (Nandinagari script)
- 𑐀𑐰𑐢𑐵𑐬𑐞 (Newa script)
- ଅଵଧାରଣ (Odia script)
- ꢂꢮꢤꢵꢬꢠ (Saurashtra script)
- 𑆃𑆮𑆣𑆳𑆫𑆟 (Sharada script)
- 𑖀𑖪𑖠𑖯𑖨𑖜 (Siddham script)
- අවධාරණ (Sinhalese script)
- 𑩐𑩾𑩮𑩛𑩼𑩪 (Soyombo script)
- 𑚀𑚦𑚜𑚭𑚤𑚘 (Takri script)
- அவத⁴ாரண (Tamil script)
- అవధారణ (Telugu script)
- อวธารณ (Thai script)
- ཨ་ཝ་དྷཱ་ར་ཎ (Tibetan script)
- 𑒁𑒫𑒡𑒰𑒩𑒝 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨭𑨜𑨊𑨫𑨘 (Zanabazar Square script)
Etymology
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɐ.ʋɐ.dʱɑː.ɾɐ.ɳɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɐ.ʋɐ.d̪ʱɑː.ɾɐ.ɳɐ/
Adjective
अवधारण • (avadhāraṇa) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अवधारणः (avadhāraṇaḥ) | अवधारणौ (avadhāraṇau) | अवधारणाः (avadhāraṇāḥ) |
| accusative | अवधारणम् (avadhāraṇam) | अवधारणौ (avadhāraṇau) | अवधारणान् (avadhāraṇān) |
| instrumental | अवधारणेन (avadhāraṇena) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणैः (avadhāraṇaiḥ) |
| dative | अवधारणाय (avadhāraṇāya) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ) |
| ablative | अवधारणात् (avadhāraṇāt) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ) |
| genitive | अवधारणस्य (avadhāraṇasya) | अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ) | अवधारणानाम् (avadhāraṇānām) |
| locative | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ) | अवधारणेषु (avadhāraṇeṣu) |
| vocative | अवधारण (avadhāraṇa) | अवधारणौ (avadhāraṇau) | अवधारणाः (avadhāraṇāḥ) |
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अवधारणा (avadhāraṇā) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणाः (avadhāraṇāḥ) |
| accusative | अवधारणाम् (avadhāraṇām) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणाः (avadhāraṇāḥ) |
| instrumental | अवधारणया (avadhāraṇayā) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणाभिः (avadhāraṇābhiḥ) |
| dative | अवधारणायै (avadhāraṇāyai) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणाभ्यः (avadhāraṇābhyaḥ) |
| ablative | अवधारणायाः (avadhāraṇāyāḥ) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणाभ्यः (avadhāraṇābhyaḥ) |
| genitive | अवधारणायाः (avadhāraṇāyāḥ) | अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ) | अवधारणानाम् (avadhāraṇānām) |
| locative | अवधारणायाम् (avadhāraṇāyām) | अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ) | अवधारणासु (avadhāraṇāsu) |
| vocative | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणाः (avadhāraṇāḥ) |
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अवधारणम् (avadhāraṇam) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणानि (avadhāraṇāni) |
| accusative | अवधारणम् (avadhāraṇam) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणानि (avadhāraṇāni) |
| instrumental | अवधारणेन (avadhāraṇena) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणैः (avadhāraṇaiḥ) |
| dative | अवधारणाय (avadhāraṇāya) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ) |
| ablative | अवधारणात् (avadhāraṇāt) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ) |
| genitive | अवधारणस्य (avadhāraṇasya) | अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ) | अवधारणानाम् (avadhāraṇānām) |
| locative | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ) | अवधारणेषु (avadhāraṇeṣu) |
| vocative | अवधारण (avadhāraṇa) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणानि (avadhāraṇāni) |
Noun
अवधारण • (avadhāraṇa) stem, n
- ascertainment, affirmation, emphasis
- accurate determination, limitation (of the sense of words), restriction to a certain instance
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अवधारणम् (avadhāraṇam) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणानि (avadhāraṇāni) अवधारणा¹ (avadhāraṇā¹) |
| accusative | अवधारणम् (avadhāraṇam) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणानि (avadhāraṇāni) अवधारणा¹ (avadhāraṇā¹) |
| instrumental | अवधारणेन (avadhāraṇena) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणैः (avadhāraṇaiḥ) अवधारणेभिः¹ (avadhāraṇebhiḥ¹) |
| dative | अवधारणाय (avadhāraṇāya) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ) |
| ablative | अवधारणात् (avadhāraṇāt) | अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām) | अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ) |
| genitive | अवधारणस्य (avadhāraṇasya) | अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ) | अवधारणानाम् (avadhāraṇānām) |
| locative | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ) | अवधारणेषु (avadhāraṇeṣu) |
| vocative | अवधारण (avadhāraṇa) | अवधारणे (avadhāraṇe) | अवधारणानि (avadhāraṇāni) अवधारणा¹ (avadhāraṇā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899), “अवधारण”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 100.