қалу

Kazakh

Alternative scripts
Arabic قالۋ
Cyrillic қалу
Latin qalu

Etymology

From Proto-Turkic *kiāl- (to stay behind, remain). Cognate with Turkish kalmak (to remain), Old Turkic 𐰴𐰞 (qal-, to be left (behind)), Old Uyghur qʾlmʾq (qalmaq, to remain), Karakhanid قَلْماقْ (qalmāq, to remain), etc.

Pronunciation

  • IPA(key): [qɑˈlʊw]

Verb

қалу • (qalu)

  1. to stay, to remain
    артта қалуartta qaluto lag behind
    алып қалуalyp qaluto abandon
    көре қалуköre qaluto notice
    жолдан қалуjoldan qaluto be late
  2. (auxillary, with (-i)) Used when a sudden action interrupts or ends an ongoing one, causing a new action to begin.
    Үйде қонақтар әңгімелесіп отырды, кенет есіктің қоңырауы шылдырлады, бәрі тына қалды.
    Üide qonaqtar äñgımelesıp otyrdy, kenet esıktıñ qoñyrauy şyldyrlady, bärı tyna qaldy.
    The guests of the house were talking, suddenly the doorbell rang and everyone fell silent.
  3. (auxillary, with (-i)) Used to show possibility of future events.
    Сен дүкенге бара қалсаң, нан ала кел.
    Sen dükeñe bara qalsañ, nan ala kel.
    If you happen to go into a store, grab some bread.
  4. (auxillary, with -іп (-ıp)) Shows non-intentional perfective actions: to end up, to happen to
    Ол дүкеннен көйлекті көріп, ұнатып қалды.
    Ol dükennen köilektı körıp, ūnatyp qaldy.
    She saw the dress in the store and ended up liking it
  5. (auxillary, with -іп (-ıp)) Shows the change of the state of the subject.
    Қатып қалды.
    Qatyp qaldy.
    It got hard.

Conjugation

Conjugation of қалу (qalu)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
informal formal informal formal
мен сен сіз ол біз сендер сіздер олар
aorist қаламын (qalamyn) қаласың (qalasyñ) қаласыз (qalasyz) қалады (qalady) қаламыз (qalamyz) қаласыңдар (qalasyñdar) қаласыздар (qalasyzdar) қалады (qalady)
preterite қалдым (qaldym) қалдың (qaldyñ) қалдыңыз (qaldyñyz) қалды (qaldy) қалдық (qaldyq) қалдыңдар (qaldyñdar) қалдыңыздар (qaldyñyzdar) қалды (qaldy)
perfect қалғанмын (qalğanmyn) қалғансың (qalğansyñ) қалғансыз (qalğansyz) қалған (qalğan) қалғанбыз (qalğanbyz) қалғансыңдар (qalğansyñdar) қалғансыздар (qalğansyzdar) қалған (qalğan)
pluperfect қалған едім (qalğan edım) қалған едің (qalğan edıñ) қалған едіңіз (qalğan edıñız) қалған еді (qalğan edı) қалған едік (qalğan edık) қалған едіңдер (qalğan edıñder) қалған едіңіздер (qalğan edıñızder) қалған еді (qalğan edı)
renarrative қалыппын (qalyppyn) қалыпсың (qalypsyñ) қалыпсыз (qalypsyz) қалыпты (qalypty) қалыппыз (qalyppyz) қалыпсыңдар (qalypsyñdar) қалыпсыздар (qalypsyzdar) қалыпты (qalypty)
past habitual қалатынмын (qalatynmyn) қалатынсың (qalatynsyñ) қалатынсыз (qalatynsyz) қалатын (qalatyn) қалатынбыз (qalatynbyz) қалатынсыңдар (qalatynsyñdar) қалатынсыздар (qalatynsyzdar) қалатын (qalatyn)
presumptive қалармын (qalarmyn) қаларсың (qalarsyñ) қаларсыз (qalarsyz) қалар (qalar) қалармыз (qalarmyz) қаларсыңдар (qalarsyñdar) қаларсыздар (qalarsyzdar) қалар (qalar)
intentional қалмақпын (qalmaqpyn) қалмақсың (qalmaqsyñ) қалмақсыз (qalmaqsyz) қалмақ (qalmaq) қалмақпыз (qalmaqpyz) қалмақсың (qalmaqsyñ) қалмақсыз (qalmaqsyz) қалмақ (qalmaq)
voluntative and imperative қалайын (qalaiyn) қал (qal) қалыңыз (qalyñyz) қалсын (qalsyn) қалайық (qalaiyq) қалыңдар (qalyñdar) қалыңыздар (qalyñyzdar) қалсын (qalsyn)
optative қалғым келеді (qalğym keledı) қалғың келеді (qalğyñ keledı) қалғыңыз келеді (qalğyñyz keledı) қалғысы келеді (qalğysy keledı) қалғымыз келеді (qalğymyz keledı) қалғыларың келеді (qalğylaryñ keledı) қалғыларыңыз келеді (qalğylaryñyz keledı) қалғылары келеді (qalğylary keledı)
conditional қалсам (qalsam) қалсаң (qalsañ) қалсаңыз (qalsañyz) қалса (qalsa) қалсақ (qalsaq) қалсаңдар (qalsañdar) қалсаңыздар (qalsañyzdar) қалса (qalsa)
converbs imperfective non-finite қала (qala)
finite қаламын (qalamyn) қаласың (qalasyñ) қаласыз (qalasyz) қалады (qalady) қаламыз (qalamyz) қаласыңдар (qalasyñdar) қаласыздар (qalasyzdar) қалады (qalady)
perfective non-finite қалып (qalyp)
finite қалыппын (qalyppyn) қалыпсың (qalypsyñ) қалыпсыз (qalypsyz) қалыпты (qalypty) қалыппыз (qalyppyz) қалыпсыңдар (qalypsyñdar) қалыпсыздар (qalypsyzdar) қалыпты (qalypty)
inceptive non-finite қалғалы (qalğaly)
infinitive and supines impersonal nominative қалу (qalu)}
genitive қалуның (qalunyñ)
dative қалуға (qaluğa)
accusative қалуды (qaludy)
locative қалуда (qaluda)
ablative қалудан (qaludan)
instrumental қалумен (qalumen)
personal менің сенің сіздің оның біздің сендердің сіздердің оларның
nominative қалуым (qaluym) қалуың (qaluyñ) қалуыңыз (qaluyñyz) қалуы (qaluy) қалуымыз (qaluymyz) қалуың (qaluyñ) қалуыңыз (qaluyñyz) қалудары (qaludary)
genitive қалуымның (qaluymnyñ) қалуыңның (qaluyñnyñ) қалуыңдардың (qaluyñdardyñ) қалуының (qaluynyñ) қалуымыздың (qaluymyzdyñ) қалуыңның (qaluyñnyñ) қалуыңызның (qaluyñyznyñ) қалуларының (qalularynyñ)
dative қалуыма (qaluyma) қалуыңа (qaluyña) қалуыңызға (qaluyñyzğa) қалуына (qaluyna) қалуымызға (qaluymyzğa) қалуыңа (qaluyña) қалуыңызға (qaluyñyzğa) қалуларына (qalularyna)
accusative қалуымды (qaluymdy) қалуыңды (qaluyñdy) қалуыңызды (qaluyñyzdy) қалуын (qaluyn) қалуымызды (qaluymyzdy) қалуыңды (qaluyñdy) қалуыңызды (qaluyñyzdy) қалуларын (qalularyn)
locative қалуымда (qaluymda) қалуыңда (qaluyñda) қалуыңызда (qaluyñyzda) қалуында (qaluynda) қалуымызда (qaluymyzda) қалуыңда (qaluyñda) қалуыңызда (qaluyñyzda) қалударында (qaludarynda)
ablative қалуымдан (qaluymdan) қалуыңдан (qaluyñdan) қалуыңыздан (qaluyñyzdan) қалуынан (qaluynan) қалуымыздан (qaluymyzdan) қалуыңдан (qaluyñdan) қалуыңыздан (qaluyñyzdan) қалударынан (qaludarynan)
instrumental қалуыммен (qaluymmen) қалуыңмен (qaluyñmen) қалуыңызбен (qaluyñyzben) қалуымен (qaluymen) қалуымызбен (qaluymyzben) қалуыңмен (qaluyñmen) қалуыңызмен (qaluyñyzmen) қалударымен (qaludarymen)
participles past қалған (qalğan)
transitory past қалатын (qalatyn)
future қалар (qalar)

Derived terms

  • қалдыру (qaldyru, to leave behind, to skip, to offend)
  • қалдырылған (qaldyrylğan, abandoned)