хотун
Yakut
Alternative forms
- хатын (qatın) — dialectal
Etymology
Either from Proto-Turkic *xātun (“queen, lady”), or possibly from a Mongolic source. Compare Mongolian ᠬᠠᠳᠤᠨ (qadun).
Pronunciation
- IPA(key): /qɔtʊn/
- Hyphenation: хо‧тун
Noun
хотун • (qotun)
- lady
- mother-in-law
- wife
- дьиэлээх хотун ― jieleeq qotun ― mistress of the house
- (card games) queen
- эбиэн хотуна ― ebien qotuna ― Queen of Spades
- (figurative) mother
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | хотун (qotun) | хотуттар (qotuttar) |
| partitive | хотунна (qotunna) | — |
| definite accusative | хотуну (qotunu) | хотуттары (qotuttarı) |
| dative1 | хотуҥҥа (qotuñña) | хотуттарга (qotuttarga) |
| attributive locative | хотуннааҕы (qotunnaağı) | хотуттардааҕы (qotuttardaağı) |
| ablative | хотунтан (qotuntan) | хотуттартан (qotuttartan) |
| instrumental | хотунунан (qotununan) | хотуттарынан (qotuttarınan) |
| comitative | хотуннуун (qotunnuun) | хотуттардыын (qotuttardıın) |
| sociative | хотуннары (qotunnarı) | хотуттардары (qotuttardarı) |
| comparative2 | хотуннук (qotunnuk) | хотуттардык (qotuttardık) |
| elative | хотуннааҕар (qotunnaağar) | хотуттардаҕар (qotuttardağar) |
1 Also serves the lative and locative functions.
2 Obsolete.
Derived terms
- хотумсуй- (qotumsuy-)
- хотумсук (qotumsuk)
- хотумсут- (qotumsut-)
- хотумтуо (qotumtuo)
- хотун хаан (qotun qaan)
- хотун-тойон (qotun-toyon)
- хотуннаа- (qotunnaa-)
- хотуннаах (qotunnaaq)
- хотуннан- (qotunnan-)
References
- “хотун”, in Сахалыы таба суруйуу тылдьыта [Orthographic Dictionary of the Sakha Language] (in Yakut), Yakutsk: Bichik, 2015, →ISBN, page 407, column 2