деу

See also: дею

Kazakh

Alternative scripts
Arabic دەۋ
Cyrillic деу
Latin deu

Etymology

From Proto-Turkic *tē- (to say). Cognate with Azerbaijani demək, Turkish demek.

Pronunciation

  • IPA(key): /dew/

Verb

деу • (deu)

  1. to say
  2. to tell
  3. to call
    Абай әкесін "тәте" дегенAbai äkesın "täte" degenAbai called his father "täte".
  4. to think, suppose, guess
    Жеті болмай шықтық қой деймін.Jetı bolmai şyqtyq qoi deimın.I think we left before seven.
  5. (auxiliary, after -ейін (-eiın)) to want, intend, to decide to
    Орыс болайын десең түрің келмейді, Қазақ болайын десең тілің жоқ.Orys bolaiyn deseñ türıñ kelmeidı, Qazaq bolaiyn deseñ tılıñ joq.If you want to be Russian, you don't look the part; if you want to be Kazakh, you don't have the language

Conjugation

Conjugation of деу (deu)
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
informal formal informal formal
мен сен сіз ол біз сендер сіздер олар
aorist деймін (deimın) дейсің (deisıñ) дейсіз (deisız) дейді (deidı) дейміз (deimız) дейсіңдер (deisıñder) дейсіздер (deisızder) дейді (deidı)
preterite дедім (dedım) дедің (dedıñ) дедіңіз (dedıñız) деді (dedı) дедік (dedık) дедіңдер (dedıñder) дедіңіздер (dedıñızder) деді (dedı)
perfect дегенмін (degenmın) дегенсің (degensıñ) дегенсіз (degensız) деген (degen) дегенбіз (degenbız) дегенсіңдер (degensıñder) дегенсіздер (degensızder) деген (degen)
pluperfect деген едім (degen edım) деген едің (degen edıñ) деген едіңіз (degen edıñız) деген еді (degen edı) деген едік (degen edık) деген едіңдер (degen edıñder) деген едіңіздер (degen edıñızder) деген еді (degen edı)
renarrative деппін (deppın) депсің (depsıñ) депсіз (depsız) депті (deptı) деппіз (deppız) депсіңдер (depsıñder) депсіздер (depsızder) депті (deptı)
past habitual дейтінмін (deitınmın) дейтінсің (deitınsıñ) дейтінсіз (deitınsız) дейтін (deitın) дейтінбіз (deitınbız) дейтінсіңдер (deitınsıñder) дейтінсіздер (deitınsızder) дейтін (deitın)
presumptive дермін (dermın) дерсің (dersıñ) дерсіз (dersız) дер (der) дерміз (dermız) дерсіңдер (dersıñder) дерсіздер (dersızder) дер (der)
intentional демекпін (demekpın) демексің (demeksıñ) демексіз (demeksız) демек (demek) демекпіз (demekpız) демексіңдер (demeksıñder) демексіздер (demeksızder) демек (demek)
voluntative and imperative дейін (deiın) де (de) деңіз (deñız) десін (desın) дейік (deiık) деңдер (deñder) деңіздер (deñızder) десін (desın)
optative дегім келеді (degım keledı) дегің келеді (degıñ keledı) дегіңіз келеді (degıñız keledı) дегісі келеді (degısı keledı) дегіміз келеді (degımız keledı) дегілерің келеді (degılerıñ keledı) дегілеріңіз келеді (degılerıñız keledı) дегілері келеді (degılerı keledı)
conditional десем (desem) десең (deseñ) десеңіз (deseñız) десе (dese) десек (desek) десеңдер (deseñder) десеңіздер (deseñızder) десе (dese)
converbs imperfective non-finite дей (dei)
finite деймін (deimın) дейсің (deisıñ) дейсіз (deisız) дейді (deidı) дейміз (deimız) дейсіңдер (deisıñder) дейсіздер (deisızder) дейді (deidı)
perfective non-finite деп (dep)
finite деппін (deppın) депсің (depsıñ) депсіз (depsız) депті (deptı) деппіз (deppız) депсіңдер (depsıñder) депсіздер (depsızder) депті (deptı)
inceptive non-finite дегелі (degelı)
infinitive and supines impersonal nominative деу (deu)}
genitive деунің (deunıñ)
dative деуге (deuge)
accusative деуді (deudı)
locative деуде (deude)
ablative деуден (deuden)
instrumental деумен (deumen)
personal менің сенің сіздің оның біздің сендердің сіздердің оларның
nominative деуім (deuım) деуің (deuıñ) деуіңіз (deuıñız) деуі (deuı) деуіміз (deuımız) деуің (deuıñ) деуіңіз (deuıñız) деудері (deuderı)
genitive деуімнің (deuımnıñ) деуіңнің (deuıñnıñ) деуіңіздің (deuıñızdıñ) деуінің (deuınıñ) деуіміздің (deuımızdıñ) деуіңнің (deuıñnıñ) деуіңіздің (deuıñızdıñ) деулерінің (deulerınıñ)
dative деуіме (deuıme) деуіңе (deuıñe) деуіңізге (deuıñızge) деуіне (deuıne) деуімізге (deuımızge) деуіңе (deuıñe) деуіңізге (deuıñızge) деулеріне (deulerıne)
accusative деуімді (deuımdı) деуіңді (deuıñdı) деуіңізді (deuıñızdı) деуін (deuın) деуімізді (deuımızdı) деуіңді (deuıñdı) деуіңізді (deuıñızdı) деулерін (deulerın)
locative деуімде (deuımde) деуіңде (deuıñde) деуіңізде (deuıñızde) деуінде (deuınde) деуімізде (deuımızde) деуіңде (deuıñde) деуіңізде (deuıñızde) деудерінде (deuderınde)
ablative деуімден (deuımden) деуіңден (deuıñden) деуіңізден (deuıñızden) деуінен (deuınen) деуімізден (deuımızden) деуіңден (deuıñden) деуіңізден (deuıñızden) деудерінен (deuderınen)
instrumental деуіммен (deuımmen) деуіңмен (deuıñmen) деуіңізбен (deuıñızben) деуімен (deuımen) деуімізбен (deuımızben) деуіңмен (deuıñmen) деуіңізмен (deuıñızmen) деудерімен (deuderımen)
participles past деген (degen)
transitory past дейтін (deitın)
future дер (der)

Synonyms