варты

Belarusian

Etymology

Inherited from Old Ruthenian вартый (vartyj),^[1] from Middle Polish warty. Cognate with Ukrainian ва́ртий (vártyj).^[2]

Pronunciation

IPA^(key): [ˈvartɨ]
Audio: (file)
Rhymes: -artɨ
Hyphenation: ва‧рты, вар‧ты

Adjective

ва́рты • (várty)

worthy, worth [with genitive]
- 1916, Karuś Kahaniec, “Nowosadzkaje zamčyšče”, in Wacłaŭ Łastoŭski, editor, Rodnyje zierniaty, Vilnius: Drukarnia biełaruskaj časopisi „Homan“, page 190:
  Pajšła chutkaju stupoju ŭ haradyšče, čeladź swaju budzić, usie bahactwy swaje prykazwaje zbiraci i, što darožšaje, to ŭ skryniu kawanuju kładzie, a što mieniej wartaje, toje čeladzi razdaje.
  [Пайшла́ ху́ткаю ступо́ю ў гарадзі́шча, чэ́лядзь сваю́ бу́дзіць, усе́ бага́цтвы свае́ прыка́звае збіра́ці і, што даро́жшае, то ў скры́ню кава́ную кладзе́, а што ме́ней ва́ртае, то́е чэ́лядзі раздае́.]
  Pajšlá xútkaju stupóju w haradzíšča, čéljadzʹ svajú búdzicʹ, usjé baháctvy svajé prykázvaje zbiráci i, što daróžšaje, to w skrýnju kavánuju kladzjé, a što mjénjej vártaje, tóje čéljadzi razdajé.
  She has gone to the fortified town with quick pace, wakes up her servants and she puts what’s more expensive into a iron-sided chest; and she gives to her servants what’s worth less.
- 2007, Людміла Рублеўская, “Пальмавая нядзеля”, in Шыпшына для Пані (Беларуская паэзія ХХІ стагоддзя), Minsk: Мастацкая літаратура, page 55:
  Шэлега ня варты дым любві народнай.
  Šeljeha nja varty dym ljubvi naródnaj.
  The smoke of the popular affection is not worth a penny.
- 2012, Ірына Хадарэнка, “Краіна, вартая любові...”, in Свядомаграфія : вершы, Minsk: Кнігазбор, page 15:
  Краіна – вартая любові, / Дзяржава – вартая вайны.
  Kraina – vartaja ljubóvi, / Dzjaržava – vartaja vajny.
  A country is worthy of love, / A state is worthy of war.

Declension

Declension of ва́рты (hard)

		masculine	neuter	feminine	plural
nominative		ва́рты várty	ва́ртае vártaje	ва́ртая vártaja	ва́ртыя vártyja
genitive		ва́ртага vártaha		ва́ртай vártaj	ва́ртых vártyx
dative		ва́ртаму vártamu		ва́ртай vártaj	ва́ртым vártym
accusative	animate	ва́ртага vártaha	ва́ртае vártaje	ва́ртую vártuju	ва́ртых vártyx
accusative	inanimate	ва́рты várty	ва́ртае vártaje	ва́ртую vártuju	ва́ртыя vártyja
instrumental		ва́ртым vártym		ва́ртай, ва́ртаю vártaj, vártaju	ва́ртымі vártymi
locative		ва́ртым vártym		ва́ртай vártaj	ва́ртых vártyx

References

^ Zhurawski, A. I., editor (1983), “вартый”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 3 (вариво – вкупе), Minsk: Navuka i tekhnika, page 10
^ Martynaŭ, V. U., editor (1980), “ва́рты”, in Этымалагічны слоўнік беларускай мовы [Etymological Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), volumes 2 (ва – вяшчэ́ль), Minsk: Navuka i technika, page 67

Tundra Nenets

Pronunciation

IPA^(key): [wʌrtɨ]
Hyphenation: вар‧ты

Noun

варты • (warti)

pinky finger

References

N. M. Tereschenko (2005), “варты”, in Словарь ненецко-русский и русско-ненецкий, 3rd edition, Saint Petersburg: Просвещение, →ISBN

[1] Zhurawski, A. I., editor (1983), “вартый”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 3 (вариво – вкупе), Minsk: Navuka i tekhnika, page 10

[2] Martynaŭ, V. U., editor (1980), “ва́рты”, in Этымалагічны слоўнік беларускай мовы [Etymological Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), volumes 2 (ва – вяшчэ́ль), Minsk: Navuka i technika, page 67

[1]

[2]

Belarusian

Etymology

Pronunciation

Adjective

Declension

References

Further reading

Tundra Nenets

Pronunciation

Noun

References